ابوعبیده جراح

عامربن عبدالله بن جراح معروف به ابوعبیده جراح، از طایفه بنی الحارث قبیله قریش بود. پدرش عبدالله در جنگ فجار از سرکردگان قریش و مادرش نیز از قریشیانی بود که بعدها اسلام آورد. ابوعبیده در سال های نخست بعثت به همراه ارقم ابن ارقم و عثمان ابن مظعون نزد پیامبر اکرم (ص) آمد و اسلام آورد. نام وی جزو کسانی ذکر شده که به حبشه هجرت کردند. ابوعبیده پس از هجرت پیامبر به مدینه، از حبشه به مکه بازگشت و سپس به مدینه هجرت کرد. پیامبر بین او و سعد ابن معاذ یا سالم مولی حذیفه یا محمد ابن مسلمه پیمان برادری بست. ابوعبیده در جنگ بدر و سایر غزوه های پیامبر اسلام شرکت کرد. گفته اند ابوعبیده در جنگ بدر، پدر خود را که از مشرکین بود، به قتل رساند، اما این روایت از فضایل ساختگی اوست که توسط شاگردان مکتب شورای سقیفه بنی ساعده برای گرداننده اصلی سقیفه، ساخته شده است. نیز گفته شد که وی برخی از سریه ها (جنگ هائی که پیامبر خود در آن شرکت نداشتند) را فرماندهی کرده است.
در پیمان صلح حدیبیه از شاهدان صلحنامه بود. وی به هنگام رحلت پیامبر در سپاه اسامة ابن زید بود و وقتی خبر وفات پیامبر به سپاه رسید، به همراه اسامه به مدینه بازگشت. وی به همراه عمر ابن خطاب در رساندن ابوبکر به خلافت نقش بسزایی داشت. همسویی وی با ابوبکر و عمر در این امر و نیز نقش گسترده اش در حوادث بعدی جای هیچ گونه انکار و تردید نیست. وقتی ابوبکر به خلافت رسید، ابوعبیده نقش عمده ای در ستاندن بیعت از مخالفان، به خصوص امام علی (ع) و عباس ابن عبدالمطلب، عموی پیامبر، بر عهده داشت. از این رو تسنن، برای وی فضایل زیادی را بر شمرده و او را از عشره مبشره دانسته اند. پس از تثبیت ابوبکر در خلافت، ابوعبیده به اداره بیت المال مشغول شد و تا پایان زندگی یکی از مهمترین عناصر استحکام ارکان خلافت بود. در فتوحات سوریه و ایران نیز از سرداران سپاه مسلمانان به شمار می رفت. در سال 17 یا 18 قمری، بیماری طاعون شام را فرا گرفت. عمر ابن خطاب که از فرا رسیدن مرگ ابوعبیده بیمناک بود، وی را به مدینه فرا خواند، ولی او سرباز زد. سرانجام همچون برخی از صحابه بیمار شد، و در سال 17 یا 18 قمری در اردن در گذشت. اکنون قبر او در همان جاست.

منـابـع

کلیــد واژه هــا