هماهنگی تفویض با مظهریت و مرجعیت پیامبر اکرم

روایات تفویض با توجه به قرینه ی لبی (براهین استحاله) به معنای مظهریت پیامبر در همه ی اسما و صفات (اراده، حاکمیت، ولایت و هدایت حق) خواهد بود و این معنا را بعضی از روایات تأیید می کند، مانند: «فوافق أمر رسول الله (ص) أمر الله عز وجل و نهیه نهی الله عز و جل؛ امر خدا و رسول او با هم هماهنگ است.»
زیرا پیامبر آینه تمام نمای حق است که اراده الهی در آن تابش می کند، از این رو تعبیر به توافق شده است. پیامبر اکرم (ص) "فاعل بالتسخیر" است، چنانکه حضرت سلیمان (ع) در سلطنت گسترده ای که داشت فاعل بالتسخیر بود.
برابر نقل قرآن کریم، حضرت سلیمان (ع) از خداوند درخواست سلطنتی بی نظیر کرد: «رب اغفر لی وهب لی ملکا لا ینبغی لأحد من بعدی؛ پروردگارا! مرا ببخش و حکومتى به من ارزانى دار که هیچ کس را پس از من سزاوار نباشد.» (ص/ 35) و خداوند دعایش را مستجاب کرد و فرمود: «فسخرنا له الریح تجری بأمره*... هذا عطاؤنا فامنن أو امسک؛ باد را مسخر او کردیم تا به دستور او حرکت کند و به او گفتیم: سلطنت و ملک را به تو دادیم، تو خواه ببخش یا امساک کن، بر تو حسابی نیست.» (ص/ 36 و 39)
مراد از من و امساک همان قبض و بسط، جذب و دفع و امر و نهی است. بنابراین خداوند، سلطنت بخشی از نظام هستی را به حضرت سلیمان عطا کرد و از آن تعبیر به تسخیر نمود. پس سلیمان (ع) فاعل بالتسخیر است، بدین معنا که فاعل قریب اوست ولی مجموع نظام هستی تحت رهبری فاعل مافوق اداره می شود. همچنین قضاء و داوری حضرت سلیمان (ع) بر اثر تفهیم خداوند بود که به او فهماند: «ففهمناها سلیمان» (انبیاء/ 79)
مستفاد از برخی روایات این است که رسول اکرم (ص) نیز چنین تفهمی از تفهیم حق تعالی دارد، چنانکه آن حضرت فرمود: «إن روح القدس نفس فی روحی: أن نفسا لن تموت حتی تستکمل رزقها؛ روح القدس در قلب و سینه ام، چنین دمیده است که کسی نمی میرد مگر پس از آن که روزی خود را به طور کامل مصرف کرده باشد.»
نتیجه آن که تفویض، با مظهریت رسول گرامی (ص) و نیز با فاعل بالتسخیر بودن وی هماهنگ است.
با توجه به آنچه بیان شد، مراد از روایات تفویض، مرجعیت پیامبر گرامی (ص) در بیان مقررات و قوانین الهی و تطبیق کلیات بر موضوعات جزیی در مسائل فردی و اجتماعی است.
از این رو در جوامعی که این نورانیت، که محصول وحی الهی و حضور شخصیت حقوقی پیامبر است، وجود ندارد، مردم آن جامعه در جاهلیت به سر می برند گرچه دارای پیشرفتهترین امکانات باشند: «أفحکم الجاهلیة یبغون ومن أحسن من الله حکما لقوم یوقنون؛ آیا آنها خواهان حکم جاهلیتند؟ و براى قومى که یقین دارند، حکم چه کسى از حکم خدا بهتر است؟» (مائده/ 50)
 

منـابـع

کلیــد واژه هــا