فرزندان امام سجاد علیه السلام

در شمار فرزندان امام علی بن الحسین (ع) میان مورخان و تذکره نویسان اختلاف است.
زبیری که کتاب او (نسب قریش) قدیمترین مأخذ موجود است فرزندان امام علی بن الحسین را چنین برمی شمارد:
حسین اکبر، محمد، عبدالله (مادر آنان ام عبدالله دختر حسن بن علی بن ابی طالب است)، زید از «ام ولد» داود، عمر، علی، عبدالرحمن (در خرسالی مردند) حسین اصغر، سلیمان، قاسم.
دختران او: خدیجه- عبده، ام کلثوم، فاطمه، علیه، ام الحسین.
و ابن سعد برای او ده پسر به نامهای: حسن، حسین، اکبر، محمد، عبدالله، عمر، زید، علی، حسین اصغر، سلیمان، و قاسم نوشته و دختران او را هفت تن به نامهای زیر ثبت کرده است: خدیجه، علیه، کلثوم، ملیکه، فاطمه، ام الحسین و ام الحسن (حسنه) و ابن قتیبه پسران را: حسن، محمد، علی، عبدالله از (ام عبدلله) عمر، زید، (از ام ولدی بنام حیدان). و دختران را: خدیجه، ام موسی، ام حسن، ام کلثوم نویسد.
بلاذری پسران را:
محمد، عبدالله، حسین (ام عبدالله) عمر، زید، و دختران را: علیا، خدیجه، ام موسی، ام حسن، کلثم و ملیکه نوشته است.
و شیخ مفید در ارشاد فرزندان آن حضرت را پانزده تن نوشته است:
پسران: محمد (امام باقر). (از ام عبدالله) عبدالله. حسن. حسین. زید. عمر. حسین اصغر. عبدالرحمن. سلیمان. علی. محمد. اصغر که همگی از ام ولد بودند.
دختران:
خدیجه. فاطمه. علیه. ام کلثوم.
علی بن عیسی اربلی مولف کشف الغمه در یکی از روایات خود فرزندان او را پانزده تن نوشته است (چنانکه مفید آورده است) و از روایت دیگری که گویا مورد اعتماد او نیست نویسد گفته اند او را نه پسر بود و دختر نداشت به روایتی دیگر نویسند:
او را هشت پسر بود و دختری نداشت.
و ذهبی فرزندان حضرت را چنین نوشته است:
حسن. حسین. که در خردسالی مردند. محمد باقر. عبدالله. زید. عمر. علی. محمد اوسط، عبدالرحمان. حسین صغیر. قاسم.
ابن حزم علی ابن احمد بن سعید اندلسی در باب نام و شمار فرزندان آن حضرت ضبط مفصل تری دارد.
پسران:
محمد (مادر او ام عبدالله دختر حسن بن علی بن ابی طالب) زید (از ام ولد) علی، حسین، عبدالله، عمر.
دختران:
خدیجه که محمد بن عمر بن علی بن ابی طالب او را به زنی گرفت. عبده که نخست محمد بن معاویه بن عبدالله بن جعفر او را گرفت سپس به علی بن حسن بن حسن بن علی بن ابیطالب شوهر کرد. و پس از او زن نوح بن ابراهیم بن محمد بن طلحه شد.
ام کلثوم که داود بن حسن بن حسن او را گرفت.
ام الحسن. زن داود بن علی بن عبدالله بن عباس.
فاطمه. که داود او را پس از مرگ خواهرش به زنی گرفت.
علیه. که نخست زن علی بن حسین بن حسن بن علی بن ابیطالب سپس به عبدالله بن معاویه عبدالله بن جعفر شوهر کرد.
ام الحسین. زن ابراهیم بن محمد بن علی بن عبدالله بن عباس (ابراهیم الامام)
ابن شهر آشوب برای او دوازده پسر بنامهای:
محمد (باقر) عبدالله باهر. زید. عمر. حسین. اصغر. عبدالرحمن. سلیمان. حسن. حسین اکبر، عبیدالله. محمد. اصغر و علی نوشته است و گوید:
گفته اند او را دختری نبود و گفته اند دختران او فاطمه. علیه و ام کلثوم بودند.
و طبرسی در اعلام الوری نویسد:
پسران او را محمد باقر (مادر او ام عبدالله دختر حسن بن علی بن ابی طالب)، زید و عمر (مادر آنان ام ولد) عبدالله، حسن، حسین (ام ولد) حسین اصغر. عبدالرحمان، سلیمان (ام ولد) علی (ام ولد) محمد اصغر.
و دختران: خدیجه (ام ولد) فاطمه، علیه، ام کلثوم اند.
چنانکه می بینیم از پسران نام پنج تن:
امام محمد باقر (ع) زید شهید. عبدالله. عمر و علی و از دختران نام دو تن: علیه و ام کلثوم در همه اسنادی که نوشته شد دیده می شود.
مولف عمده الطالب اعقاب امام چهارم را امام محمد باقر، زید شهید عمر اشرف. حسین اصغر و علی اصغر نویسد.
محدث قمی نویسد: «علیه کتابی فراهم آورد که زراره از آن نقل کرده است.»
بنابراین علیه بانویی فاضل و از روایان حدیث بوده است.
و نیز نویسد: ابومحمد عبدالله را به خاطر زیبائی وی باهر می گفتند.
و از میان فرزندان امام سجاد گذشته از امام باقر که شیعه او را پس از پدر امام می داند، زید به علم و تقوی و بزرگواری مشهور است. وی در قیام علیه امویان به دستور حاکم آنان یوسف بن عمر ثقفی در کوفه به سال 122 هـ.ق به شهادت رسید.

منـابـع

کلیــد واژه هــا