حقایق فرا فلسفی مکتب وحی

در مکتب وحی که آموزه هایی فراتر از مرزهای فلسفه برای بشریت دارد، مبانی فراوانی در قلمرو عقل و عقلانیت مشاهده می شود که با توجه به آنها می توان با دیدگاه وحی در رابطه با تربیت انسانهای کامل و جامعه نمونه آشنا شد پاره ای از این مبانی عبارتند از:
یک- مسبوق بودن خلقت همه کائنات و ماسوی الله (اعم از مجرد و مادی) به عدم و حدوث حقیقی و زمانی عالم (توحید ایجادی). و نفی حدوث ذاتی و قدم زمانی عالم (توحید علی مشائی و توحید وجودی چه عینی، چه تشکیکی) در فلسفه و عرفان و حکمت متعالیه.
دو- نفی محدودیت علم و قدرت ذات متعال.
سه- بطلان قاعده «الواحد». این قاعده یونانی، نفی کننده فاعل مختار بودن خداوند است (و دلیلهای فلسفی آن باطل است، چنانکه خواجه نصیر طوسی بدان تصریح کرده است).
چهار- اراده صفت فعل است نه صفت ذات؛ چنانکه در احتجاجات مرو مورد تاکید معصوم (ع) قرار گرفته است (به جز مضامین قرآنی).
پنج- نفی سنخیت میان خالق و مخلوق تا چه رسد به عینیت و نفی جهان بینی مبتنی بر وحدت وجود و موجود.
شش- نفی دیدگاه انکار شرور یا نسبی دانستن آن در جهان.
هفت- نفی جبر و تفویض و اثبات «امر بین امرین»
هشت- اعتقاد به «بدا» و حقیقت آن و تغییر مقدرات (محو و اثبات) و تاثیر دعا در تقدیرها (مطابق آیات قرآن کریم و تعالیم صریح معصومین)
نه- اثبات معاد جسمانی عنصری، و امکان خلود در عذاب.
ده- اعتقاد به وحی و نبوت و حقیقت آن.
یازده- حقیقت عقل و حقیقت علم و تمایز آن دو از نفس و کیفیت حصول علم برای نفس و بطلان اساسی مسئله اتحاد عاقل و معقول که مستند است به کشف نه عقل. (و ابن سینا آن را امری ردیء و سخیف شمرده است).
دوازده- عقل شناسی (معرفة العقل) قرآنی، که جهان از آن بی خبر است.
سیزده- نفس شناسی (معرفة النفس) قرآنی...
چهارده- سخافت اعتقاد به عقول عشره و عقول عرضی و افلاک تسعه و فلک محدد، و نفوس فلکی و جاندار بودن اجسام دوار... و اثبات فلکیات قرآنی- حدیثی، که ابعاد اکتشافی امروز، در مباحث کیهان شناختی، قابل قیاس با آن تعالیم و مطالب نیست.
پانزده- حقیقت خلق و امر (الا! له الخلق و الامر؛ آگاه باشید که ملک آفرینش خاص خداست و حکم نافذ فرمان اوست.» (اعراف/ 56)
شانزده- اسرار کائناتی و تکوینی و روحانی (شئونی) لیلة القدر.
هفده- حقیقت حروف، و سر بیان در «علمه البیان؛ و به او تعلیم نطق و بیان فرمود.» (رحمن/ 4)
هجده- اسرار اسماء و آیات و آیتیت مهدی موعود از نظر خلقت و غیبت و اجرای عدالت (در عصر ظهور) و اسم...
نوزده- توجه به رموز معارفی و اقدامی، و غوامض حکمت موجود در احادیث و ادعیه معتبره «احیوا امرنا فان الناس لو عرفوا محاسن کلامنا لاتبعونا؛ مکتب ما را زنده کنید.» (عیون اخبارالرضا/ ج1 ص 217) زیرا مردم اگر سخنان ناب و ابعاد گوناگون وحیانی مکتب) ما را دریابند پیرو ما حق شوند... و سعادتمند گردند و بر جهان غلبه یابند. «شیعتنا اهل الفتح والظفر؛ شیعیان ما باید فاتحان و پیروزمندان باشند.» (اصول کافی/ ج2، ص 127)
بیست- لزوم تلاش پیگیر برای نشر تقوی و تعاون و ستیز با شر و مخاصمت با آن «و تعاونوا علی البروا التقوی، و لاتعاونوا علی الاثم و العدوان؛ به یکدیگر در نیکوکاری و تقوا یاری کنید نه بر گناه و ستمکاری.» (مائده/ 2) «کونا للظالم خصما و للمظلوم عونا؛ دشمن ظالمان و یاور مظلومان باشید.»(نهج البلاغه/ خطبه977)
بیست و یک- کوشش برای تشکیل حکومت عامل بالعدل «ان الله یامر بالعدل؛ خداوند اجرای عدالت را واجب کرده است.» (نحل/ 90)
بیست و دو- تلاش برای ایجاد جامعه قائم بالقسط (لیقوم الناس بالقسط؛ پیامبران را فرستادیم تا همه مردم بر شالوده قسط و عدالت زندگی کنند.» (حدید/ 25) «و امرت لاعدل بینکم؛ من (پیامبر اکرم) مأمورم تا عدالت را در میان شما اجرا کنم.»(شوری/ 15)
ابطل ما کان فی الجاهلیه و استقبل الناس بالعدل... (تهذیب، ج6، ص 154)
پیامبر اکرم (ص) عملکردهای دوران جاهلیت را باطل کرد و کار با مردم (جامعه سازی قرآنی) را با اجرای عدالت آغاز نمود.
بیست و سه- نشر علم و فرهنگ و فرهیختگی و تاسیس کتابخانه ها «اکتب و بث علمک فی اخوانک، و احتفظوا بکتبکم فانکم سوف تحتاجون الیها؛ دانش خود را بنویس و نشر کن و کتابهای خود را نگاه دارید که به آنها نیاز خواهید یافت.» (اصول کافی ج1 ص 52، کتاب فضل العلم)
بیست و چهار- تاکید بر حماسه های مقدس «و قتلا فی سبیلک فوفق لنا؛ خداوندا! شهادت در راه آرمانهای بزرگ و تعالیم الهی را نصیب ما کن و ما را در صفهای فوق مقدس این مبارزات حاضر دار!»
بیست و پنج- و در مجموع آموختن حکمت ربانی از منابع وحیانی: حکمتهای الهی، سیاسی، اقتصادی، تربیتی، اخلاقی، سلوکی، اجتماعی، دفاعی و مسائل دیگر.

منـابـع

کلیــد واژه هــا