دو نظر در باب پیدایش عقیده توحید و بت پرستی

در باب پیدایش عقیده توحید و عقاید بت پرستی دو نظر متضاد است: یک نظر این است که فکر اولی که برای بشر پیدا شده است طبیعت پرستی بوده و این طبیعت پرستی سیر تکاملی پیدا کرده و کم کم ارواح پرستی آمده و بعد ارواح پرستی به تدریج تبدیل به واحد پرستی شده است.
اغلب، کسانی که طرز تفکر ماتریالیستی دارند این طور می گویند که به موازات اینکه فکر بشر ترقی کرده یا اقتصاد زندگی بشر ترقی کرده (حتی یک روابطی هم قائل می شوند)، مثلا وقتی در اجتماع قدرت های متعدد حکمفرما بود خدایان متعدد را پرستش می کردند، از وقتی که حکومت واحد در اجتماع پیدا شد و یک قدرت همه اجتماع را اداره می کرد این امر سبب شد که در پرستش هم یک قدرت را پرستش کنند. به هر حال طرز فکر ماتریالیستی اغلب این است که توحید بعدها زاییده شده است و هزارها سال بر بشر گذشته است که فکر خدا (پدید آمده) و خدای واحدی که خالق کل و یگانه موجود لایق پرستش باشد، در عالم نبوده و اینها همه بعد پیدا شده است.
نقطه مقابل این نظر همین فکری است که نه، بت پرستی زاییده خداپرستی است، یعنی اول خداپرستی در میان بشر بوده، بعد انحراف از خداپرستی به صورت بت پرستی در آمده است. حتی در اخبار ما به این صورت ذکر شده که از امام می پرسند که بت پرستی از کی پیدا شد؟ جواب می دهند ادریس پیغمبر شاگردی داشت به نام اسقلینوس که مرد حکیمی بود. مردم به او خیلی ارادت می ورزیدند و خیلی او را دوست داشتند. او مرد. در مرگ او مردم فوق العاده متأثر شدند. شیطان برای اینها این فکر را پیش آورد که حالا اسقلینوس خودش که نیست پس مجسمه اش را بسازید و لااقل با دیدن مجسمه اش برای خودتان تسلی خاطری ایجاد کنید. مجسمه اش را ساختند. مردم به عنوان دیدار او می رفتند پیش مجسمه اش. کم کم نزد مجسمه او تعظیم می کردند و به تدریج معتقد شدند که اصلا یک خاصیتی در این مجسمه هست، روح اسقلینوس در این مجسمه حلول کرده است. بعد می رفتند حاجت های خودشان را از این مجسمه می خواستند. کم کم خداپرستی تبدیل شد به بت پرستی.
در حدیث این است که اصل، خداپرستی است و بعد بت پرستی. بعضی از مستشرقین و نیز دیرینه شناس ها همین عقیده را دارند.
یک مرد آلمانی معروفی هست به نام ماکس مولر، او نظریه ای دارد که من زیاد در کتاب ها دیده ام.
ژول لابوم که تفسیر آیات القرآن الحکیم را نوشته و دیگران این نظریه را از او نقل می کنند و شاید در میان اروپایی ها او اولین کسی است که این نظر را اظهار داشت که توحید بر بت پرستی تقدم داشته.
پس ما به طور کلی قبول داریم که (اول خدا پرستی در میان بشر بوده و بت پرستی زاییده خدا پرستی است)، از طرف دیگر قبول داریم که پیغمبران در همه جای دنیا بوده اند و مردم را به یگانه پرستی دعوت می کردند، پس عقاید انحرافی دو گانه پرستی و چند گانه پرستی و بت پرستی بعد پیدا شده.

منـابـع

کلیــد واژه هــا