معنای نسخه برداری از اعمال انسان

قرآن کریم درباره کیفیت ضبط اعمال انسان و ظهور آنها بر انسان می فرماید: «وَ تَرَی ' کُلَّ أُمَّـةٍ جَاثِیَةً کُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَی '´ إِلَی ' کِتَـ'بِهَا الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ * هَـ'ذَا کِتَـ'بُنَا یَنطِقُ عَلَیْکُم بِالْحَقِّ إِنَّا کُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ؛ ای پیغمبر! در آن روز می بینی تمام امّت ها و گروه ها به رو به زانوی خود در افتاده اند و تمام امّت ها به سوی کتابشان خوانده می شوند. امروز پاداش کردارتان (که صورت واقعی و باطنی و ملکوتی همان اعمالی است که در دنیا انجام دادید) به شما خواهد رسید. این کتاب ما است که با شما به حقّ سخن می گوید. به درستی که ما آنچه را که شما در دنیا بجه ای می آوردید استنساخ می کردیم و از روی آن نسخه بر می داشتیم. (و اینک نسخه اعمال شماست که در برابرتان قرار گرفته است)» (جاثیه/ 28-29)
آری تمام گروه ها و احزاب و دسته جات که امروز در دنیا سر و صدایشان بلند است و دنیا را زیر گام خود تکان می دهند، در آن روز همه به رو به زانو به زمین در افتاده اند؛ چرا؟ چون به آنان می گویند: بیایید و نامه عمل خود را بخوانید! آنقدر نامه عمل موجب سر افکندگی است که قدرت سر بلند کردن را ندارند و هر کس به نامه عمل خود مشغول است.
«هَـ'ذَا کِتَـ'بُنَا یَنطِقُ عَلَیْکُم بِالْحَقِّ؛ آری «این کتاب ماست که با شما به حقّ گفتگو دارد و تکلّم می کند». کدام حقّ بالاتر و فراتر از اینکه نفس عمل خود انسان را به او نشان می دهند و او را از آن اشباع می کنند.
«إِنَّا کُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ»؛ «ما رویّه و دَأْبمان اینطور بود که آنچه را که شما در دنیا انجام می دادید، از روی آن نسخه بر می داشتیم». فتوکپی می کردیم تا حتّی یک نقطه آن را هم نتوانید انکار کنید؛ کار ما از کار شما در دنیا سست تر نیست؛ شما از اسناد و مدارک نسخه می گرفتید تا نتوانند انکار کنند؛ و هر وقت بخواهند منکر شوند می گویند: نسخه اصلی اینجاست؛ چهره و سیما و صورت و شمایل و گفتار، همه اینجاست.
«إِنَّا کُنَّا نَسْتَنسِخُ؛ هر کاری که شما انجام می دادید، ما استنساخ می کردیم.» استنساخ یعنی چه؟ آخر در آنجا چگونه نسخه ارائه میشود؟
یعنی در این کتاب تکوین که دارد می گذرد، در این عالم کون به این شگفت انگیزی که سر و ته آن را خدا می داند و تمام موجوداتی که در هر زمان و در هر مکان با تمام خصوصیّات در این کتاب تکوین و امام مبین موجود است، ما از آن، آنچه را که راجع به شما به خصوص بود استنساخ کردیم! یک نسخه برداشتیم و در روز بازپسین شما را مقابل آن نسخه قرار می دهیم! تمام آن کتاب تکوین به درد شما نمی خورد، ما در روز قیامت شما را می آوریم و مطّلع می کنیم نسبت به آنچه راجع به شماست. در فلان قرن و فلان سال و فلان ماه و فلان روز و ساعت و لحظه در فلان نقطه از دنیا بین یک زن و مردی که با یکدیگر اختلاف داشتند چه واقع شد، مربوط به شما نیست، ما از آن نسخه ای برای آنها بر می داریم. ولی برای شما از آنچه مربوط به شماست نسخه بر می داریم. نسخه شما چیست؟ عمل شماست! از هنگامی که متولّد شدید تا لحظه مرگ، این موجودیّت شما در کتاب تکوین را -بعد از فناء که به شما بقاء دادیم- شما را بر این مقدار از کتاب تکوین تسلّط می دهیم. این معنای استنساخ است که از آن کتاب کلّی این مقدار را تحت اختیار شما قرار می دهیم! این مقدار نسخه ایست که از آن کتاب برای شما برداشتیم. جلوه آن اعمال به صورت ملکوتی متناسب با آن عالم، نسخه از آن کتاب است.

لوح محفوظ نسخه حقیقی اعمال
از حضرت صادق (ع) در حدیث لوح محفوظ وارد است که: «فَهُوَ الْکِتَابُ الْمَکنُونُ الَّذِی مِنْهُ النُّسَخُ کُلُّهَا. أَوَ لَسْتُمْ عُرْبًا؟ فَکَیْفَ لاَ تَعْرِفُونَ مَعْنَی الْکَلاَمِ وَ أَحَدُکُمْ یَقُولُ لِصَاحِبِهِ: انْسَخْ ذَلِکَ الْکِتَابَ؟ أَوَلَیْسَ إنَّمَا یَنْسَخُ مِنْ کِتَابٍ ءَاخَرَ مِنَ الاْصْلِ؟ وَ هُوَ قَوْلُهُ: إِنَّا کُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ»؛ «حضرت می فرماید: لَوح محفوظ همان کتاب مکنون است که از روی آن تمام نسخه ها برداشته می شود، أُمُّ الکتاب و لوح محفوظ که در آن تغییر و تبدیلی نیست، آن دفتر اصلی که تمام رو نوشت ها از آن برداشته می شود. بعد حضرت می فرماید: مگر شما عرب نیستید؟ پس چگونه معنای کلام را نمی فهمید؟ آیا اگر یکی از شما به رفیقش بگوید: از روی این کتاب یک نسخه برای من بردار معنایش چیست؟ آیا معنایش این نیست که یک کاغذی بردار و برای من بنویس؟! خدا هم همینطور می فرماید: «إِنَّا کُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ»، آنچه را که شما عمل می کنید، ما از روی آن برای شما نسخه بر می داریم؛ از روی آن عالم تکوین!»
چون ما خودمان یک موجود کوچک از عالم کونی هستیم که مجموعه این عالم از ماه و خورشید و زمین و کواکب و حالات و کیفیّات آنها، موجودات ظاهریّه و طبعیّه مادّیّه و موجودات ملکوتیّه و معنویّه، آن را تشکیل میدهد. تمام واقعیّات و جان اینها همان لوح محفوظ است که "لا یُرَدُّ وَ لا یُبَدَّل" است. و سابقاً ذکر شد: چیزی که لباس وجود پوشید دیگر عدم و فنا بر او عارض شدن از محالات است؛ این اُمّ الکتاب می شود. از روی این اُمّ الکتاب و لوح محفوظ، از آنچه که راجع به ماست یک نسخه بر می دارند، و ما را در روز قیامت بر آن نسخه سیطره می دهند و می گویند: اینست نسخه ات، نگاه کن! «هَـ'ذَا کِتَـ'بُنَا یَنطِقُ عَلَیْکُم بِالْحَقِّ؛ این نسخه ما با شما به حقّ سخن می گوید»
«فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ * وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ» (زلزال/ 7-8) عین کردار نیک و عین کردار زشت را انسان می بیند.
«یَوْمَ تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُحْضَرًا» (آل عمران/ 30) عین اعمال خیر و عین اعمال شرّ را می بیند. از کجا عمل را می یابد و می بیند؟ از روی نسخه ای که برداشته شده است.

منـابـع

کلیــد واژه هــا