بررسی فواید سوگند به پدر و فرزند در قرآن

1. یکی از فواید سوگند به پدر و فرزند در آیه سوره بلد "و ولد و ما و لد" این است که پدر و فرزند نمایانگر مجموع خلقت انسانند، و در این قشر از آفرینش، بهترین انسانها و شریفترین مخلوقات الهی مانند پیامبران و اولیا وجود دارند، آنهایند که به بشریت قیمت داده و مایه ابروی وی گشته و راهنمای به حق می باشند.

2. مسئله تولید مثل یکی از و یژگیهای هر موجود جانداری است که دستگاه عظیم آفرینش برای بقای نسل انسان و هر حیوانی این خصوصیت را در وجود آنان قرار داده است، و این از بزرگترین آیات و نشانه های قدرت نامتناهی آفریدگار هستی است.

در مورد خلقت انسان و دیگر موجودات جاندار، تحقیقات وسیعی از طرف پژوهشگران جهان بعمل آمده و علومی همچون جنین شناسی، ژنتیک و.... از این رهگذر پدید آمده است. قرآن مجید این مسئله را به شکلهای مختلف مطرح نموده است. گاهی بشر را به مطالعه دقیق آن فرمان می دهد:

"فلینظر الأنسان مم خلق* خلق م ماء دافق* یخرج من بین الصلب و الترائب"، (طارق/آیه 5-7: انسان باید در مورد آغاز خلقت خود بنگرد که از چه آفریده شده است؟ از آب (نطفه ی) جهنده ای آفریده شده که از میان صلب پدر و سینه ی مادر بیرون آید.)

و زمانی این مسئله را به صورت استفهام و تعجب مطرح می کند: "أولم یر الإنسن أنا خلقناه من نطفه فإذا هم خصیم مبین"، (یس/ آیه 77: آیا انسان ندید که ما آن را از نطفه آفریدیم پس آنگاه دشمن آشکار ما گردید.»

و در مواردی هم عدم دقت و مطالعه را که منجر به کفر و غرور گردیده مورد نکوهش  قرار داده است:

1. "یا أ یها الإنسان ما غرک بربک الکریم الذیی خلقک فسواک فعدلک* فی أی صور ه ما شاء رکبک"، (انفظار/ آیات 6-8: ای انسان! چه باعث شد که به خدای کریم و بزرگوار خود مغرور گشتی و نافرمانی او کردی، آن خدایی که تو را از عدم به وجود آورد و به صورتی تمام و کامل بیاراست و به اعتدال اندام و تناست قوا در هر صورتی که خواسته به هم آورد).

2. "قتل الأنسان ما  أ کفره* من أ ی شیء خلقه* من نطفه خلقه فقدره"، (عبس/ آیات 17-19: کشته باد انسان (بی ایمان) چرا تا این حد کفر می رزد (نمی نگرد ) از چه چیز خلق شده است؟ خدا او را از نطفه خلق فرموده و برای او اندازه مقدر داشت؛ و در بعضی جاها بصورت عادی  بیان می دارد: "إنا خلقنا الأنسان من نطفه أمشاج نبتلیه فجعلناه سمیعا بصیرا"، (انسان / آیه 2: ما انسان را از نطفه ای مختلط آفریدیم و دارای قوای چشم و گوش و هوش گردانیدیم)؛ و در جای دیگر می گوید: "و لقد خلقنا الأنسان من  ثلاله من  طین* ثم جعلناه نطفه فی قرار مکین...."، (مومنون/آیه 12-14: آدمی را از گل خالص آفریدیم، آنگاه او را نطفه گردانیده و در جای استوار (رحم) قرار دادیم)، و مراحل تکامل نطفه در رحم مادر تا به مرحله جنین کامل را بر می شمرد. پس سوگند به پدر، یا به تعبیر وسیعتر «زاینده و آنچه بزاد» ما را متوجه مراحل عظیم و شگفت انگیز خلقت انسان می نماید که مطالعه و دقت در آنها نتایجی بس دقیق و علمی خواهد داشت و آثار توحیدی جالبی در بردارد.

مراغی و عبده در این مورد می گویند: خداوند به این دو، سوگند یاد نموده تا اندیشه ی ما را متوجه عظمت و ارزش این مرحله از مراحل وجود که مرحله ی توالد و زایندگی  است بنماید. همچنین متوجه سازد به حکمتهای الهی و نشانه های قدرت وی که از آغاز مراحل نطفه بودن تا پایان مراحل رشد در آن قرار دارد. سپس عبده وارد بحث کوتاهی در زمینه رشد گیاه و درخت (از آغاز تا زمان به ثمر رسیدن که با مشکلات و سختیهای گوناگونی برخورد می کنند تا به سر حد کمال خود برسند) می شود. همچنین انسان که نوعی از انواع والد و مولود است در زمینه تکامل خود چنین مشکلاتی را لازم دارد، و از آغاز مراحل زندگی در رحم مادر تا زمان ولادت و مراحل بعد از آن با مشکلات و سختیها روبرو بوده و همه آنها در سازندگی وجود و شخصیت وی نقش بسیار مهمی را دارند. در واقع ارتباط  بسیار زیبایی بین سه سوگند سوره بلد  یعن سوگند به مکه، پیامبر، پدر و فرزند و همچنین جواب این قسم یعنی آیه ی "لقد خلقنا الانسان فی کبد" برقرار است: مکه سرزمین حوادث و مشکلات و برخوردها بوده است، پیامبر از آغاز زندگی با مشکلات و حوادث طاقت فرسای زندگی، زمان و مکان، رو در رو بوده و از مراحل طلوع خورشید اسلام و نزول آیات قرآن مشکلات دیگر و مسئولیتهای سنگین تر بر دوش او نهاده شد و در نتیجه ی استقامت و تحمل در این گیرودار، به پیروزی بزرگ نایل گردید. پدر و فرزند (و والد و ما ولد) نیز همین طور است: "لقد خلقنا الانسان فی کبد".

منـابـع

کلیــد واژه هــا