جواب سوگند به کوه طور و وضعیت جغرافیایی آن

 جواب سوگند به کوه طور
در دو آیه از قرآن کریم به کوه طور سوگند یاد شده است. پاسخ این دو سوگند و تفسیر آن عبارتند از: جواب آیه اول یعنی: "والطور"، آیه "ان عذاب ربک لواقع ما له من دافع"، (قطعا عذاب خدای تو واقع شدنی است، و مانع و دفع کننده ای برای آن نیست) (طور/ آیات 7-8) است که جواب آیه ی "و کتاب مسطور فی رق منشور" نیز می باشد. آیه با تأکیداتی که در بردارد خصوصا مفهوم آیه دوم، حاکی است که عذاب روز قیامت که خداوند به کافران و تکذیب کنندگان حق، وعده داده است، حتما واقع می شود و این امر از قضاء محتوم الهی است که گریزی از واقع شدن آن نیست.

سید قطب بیانی کوتاه در ذیل این آیه دارد که می خواهد رابطه بین «مقسم به» هائی که در آغاز سوره طور قرار دارد (که بترتیب عبارتند از: کوه طور، کتاب مسطور، بیت المعمور، سقف مرفوع، بحر مسجور) را با مقسم له که وقوع عذاب الهی باشد، برساند. وی می گوید: خداوند به این آفریده های بزرگ خود که نشانه های قدرت و عظمت وی در آنها به خوبی نمودار است بر امر عظیمی که وقوع قیامت و عذاب کافران باشد، سوگند یاد می کند، بعد از آنکه حس انسان را با توجه دادن به این کیفر الهی آماده برای پذیرفتن این امر عظیم می کند که: "ان عذاب ر بک لواقع".

جواب آیه دوم یعنی "وطور سینین"، آیه "لقد خلقنا الإنسان فی أحسن تقویم"، (به تحقیق ما انسان را در نیکوترین قوام بیافریدیم.) (سوره تین/ آیه 4). قرآن مجید انسان را موجودی دو بعدی معرفی می نماید به این معنی که انسان موجودی است که قابلیت برای خیر محض شدن و شر محض شدن را دارد، همچون پدیده های طبیعت مانند آب، و برق..

انسان اگر از نیروی عقل خود استمداد نماید و تحت رهبری انبیاء و تعالیم الهی قرار بگیرد، می تواند موجودی نیکوکار، مفید و خیر باشد، و اما اگر از پیروی دستورات عقل و انبیا الهی سرباز زند و پیرو خواسته های نفسانی خویش گردد، موجودی مضر، شر و فاسد خواهد بود. برای روشن شدن مطلب حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم در این مورد نقل می کنیم، پیامبر فرمود: خداوند فرشتگان را آفرید و عقل را بر آنان حاکم گردانید، و چار پایان را آفرید و شهوت را در آنان قرار داد، و انسان را آفرید و عقل و شهوت را در وی جمع کرد، پس کسی که عقلش بر شهوتش پیروز شود. از فرشتگان بالاتر است و کسی که شهوتش بر عقلش پیروز گردد، از حیوانات پست است. از همین روست که خداوند در پاسخ سوگند به کور طور می فرماید: "لقد خلقنا الإنسان  فی أحسن تقویم".

وضعیت جغرافیایی کوه طور
طور سینا سلسله جبالی است به طول دو میل و به عرض ثلث میل که در میان شبه جزیره ی سینا واقع می باشد و در مجاورت این کوه، وادی مقدس یا وادی طوی قرار دارد. کوه طور مرتفع ترین قسمت این سلسله است که در شمال آن واقع است. داستان تجلی خدا بر موسی که در آیه 20 سوره مومنون و آیه 2 سوره ی تین بیان شده، در آنجا بوده است. این قسمت از کوههای سینا در اصطلاح راهبان قدیم «حوریب» نامیده می شده و اکنون عرب آن را «صفصافه» می نامند.

در تفسیر پرتوی از قرآن در باره کوه سینا چنین آمده است: به عبارت دیگر، کوه سینا در ناحیه ی جنوبی شبه جزیره سینا واقع شده و ناحیه ی شمالی آن دشت هموار است. شبه جزیره ی سینا به شکل مثلثی می باشد که قاعده ی آن در سمت دریای مدیترانه و شمال شرقی مصر است. به بیان روشنتر: رشته کوه طور تقریبا در وسط شبه جزیره ی سینا است و سینا به شکل مثلثی است که رأس آن در بحر احمر یا قلزم قرار دارد و قاعده اش در شمال به اراضی شام متصل است و جانب مغرب شبه جزیره مشرف به خلیج سوئز است و طرف مشرق آن مشرف به خلیج عقبه... و مقصود آنکه جانب طور ایمن، آن قسمت از شبه جزیره ی سینا است که مشرف به خلیج سوئز بوده است.

منـابـع

کلیــد واژه هــا