عرش و کرسی خداوند در مکتب اهل بیت (ع)

برای بررسی عرش و کرسی در مکتب اهل بیت(ع) باید روایات مختلفی را مورد توجه قرار داد.
* چند روایت در معنای کرسی:
در توحید صدوق نقل شده است: «راوی از امام جعفر صادق علیه السلام سوال کرد: "وسع کرسیه السموات و الارض" چه معنی دارد؟ آن حضرت در جواب فرمود: "کرسی" علم خدا است.» طبق این فرمایش حضرت صادق علیه السلام، معنی آیه چنین است: «علم خدا آسمان و زمین را فرا گرفته است.» در چهار روایت دیگر نیز شیخ صدوق مطالبی را از امام صادق علیه السلام روایت کرده که می توان همین معنی را از آنها نیز فهمید مانند: «آسمان و زمین و همه چیز در «کرسی» می باشد. یعنی علم خدا به آسمان و زمین و همه چیز احاطه دارد.

* دو روایت درباره عرش:
« راوی از حضرت صادق علیه السلام سوال کرد: "کان عرشه علی الماء" ( سوره هود /آیه 7)، (عرش او بر آب بود) به چه معنی است؟ فرمود: چه می گویند در معنی آن؟ راوی گفت: می گویند عرش بر روی آب بود و پروردگار بالای آن قرار داشت. حضرت فرمود: دروغ گفته اند. هرکس چنین پندارید، خدا را «حمل شده» قرار داده ] و گمان کرده است که خدا را چیزی حمل می کند[ و صفت مخلوقات را به خدا نسبت داده است. چنین شخصی باید بپذیرد آن چیز دیگر که خدا را حمل نموده، از خدا نیرومند تر است. راوی گوید: عرض  کردم فدایت شوم، شما برایم بیان فرمایید.. از جواب مفصل آن حضرت معلوم می شود که آب اولین مخلوق خدا بوده است.

* صدوق روایت می کند که مأمون از حضرت رضا علیه السلام در مورد آیه ذیل سوال نمود: "و هو الذی خلق السموات و الأرض فی سته أیام و کان عرشه علی الماء لیبلوکم أیکم أحسن عملا" ( سوره هود / آیه 7)، «و اوست خدایی که آسمان ها و زمین را در شش روز( شش مرحله) آفرید، و عرش او بر آب بود تا بیازمایدتان که کدامین نیکوکردارترید.» آن حضرت فرمود: «خداوند تبارک و تعالی، عرش و آب و ملائکه را قبل از آفرینش آسمان ها و زمین آفرید...»

* یک روایت درباره عرش و کرسی:
راوی از حضرت صادق علیه السلام از عرش و کرسی سوال نمود. آن حضرت فرمود: «از برای عرش، صفات متعدد و گوناگون هست و هر مورد آن در قرآن، صفتی (معنایی) جداگانه دارد، در آنجا که خداوند می فرماید: "رب العرش العظیم" (سوره توبه/ آیه 129) منظور این است که خدا ملک عظیم دارد، و آنجا که می فرماید: "الرحمن علی العرش  الستوی" ( سوره طه / آیه 5) منظور این است که قدرت او بر ملک احاطه دارد...

منـابـع

کلیــد واژه هــا