بررسی تولی و تبری و گناه کبیره انکار حق اهل بیت (ع)

از جمله واجبات، دوست داشتن خداوند و کسانی که امر به دوستیشان فرموده که در رأس ایشان چهارده معصومند و بعد شیعیان و دوستان ایشان و ذریه طاهریه و سلسه جلیله سادات از جهت انتسابشان. چنانچه در قرآن مجید، این دوستی را مزد رسالت پیغمبرش قرار داده است. منظور از تبری و برائت، دشمن داشتن تمام دشمنان خدا و دشمنان دوستان خدا است که در رأس آنها غاصبین و ظالمین آل محمد صلی الله علیه و آله می باشند. و خلاصه دشمن داشتن هر کسی که خدا و رسول صلی الله علیه و آله از آن بیزارند. از آن جمله، دشمن داشتن معصیت و اهل آن است چنانچه دوست داشتن عبادت و طاعت و اهل آن داخل تولی است. آیات قرآن و روایات متواتر در بزرگی و اهمیت این دو فریضه الهی که اهم ارکان دین است، بسیار است، و چون از ضروریات مذهب است احتیاجی به ذکر آنها نیست و فقط  تبرکا به چند حدیث  اکتفا می شود:

حضرت باقر علیه السلام می فرماید: «اساس اسلام، بر پنج چیز شده است: نماز، روزه، زکات، حج و ولایت و خوانده نشده به چیزی مانند خوانده شدن ( و امر شدن) به ولایت.» در حدیث دیگر می فرماید: «از اساس دین، دوستی با دوستان اهل بیت علیهم السلام السلام و دشمنی با دشمنان ایشان و پیروی و متابعت آنها است.»
حضرت صادق علیه السلام می فرماید: «پیغمبر صلی الله علیه و آله از اصحاب خود پرسید: محکم ترین رشته های ایمان ( که صاحبش را نجات می دهد و به سعادت همیشگی می رساند ) چیست؟ گفتند: خدا و رسولش بهتر می داند. و بعضی گفتند: نماز، و برخی روزه، و پاره ای زکات، و گروهی حج و عمره، و عده ای جهاد را گفتند. آن حضرت فرمود: برای آنچه گفتند فضیلت است. لیکن محکمترین وسائل این ها نیست، بلکه آن دوستی در راه خدا و دشمنی در راه خدا و دوستی کردن با دوستان خدا و بیزاری جستن از دشمنان خدا است.»
در مکتوب حضرت رضا علیه السلام در ضمن بیان شرایع اسلام می فرماید: «واجب است برائت و بیزاری از کسانی که به آل محمد صلی الله علیه و آله ظلم نمودند. و بیزاری از ناکثین و قاسطین و مارقین (اصحاب جمل و جنگ کنندگان در صفین در رکات معاویه ملعون و خوارج نهروان) و بیزاری از کسانی که منکر ولایت امیرالمومنین علیه السلام شدند اولشان و آخرشان. و واجب است دوستی علی علیه السلام و تابعین او مانند سلمان و ابوذر و مقداد و عمار و ابوالهیثم و سهل بن حنیف و عباده بن الصامت و ابوایوب الانصاری و خزیمه بن ثابت و ابوسعید خدری و نظایر ایشان از کسانی مثل آنها بودند.»
حضرت صادق علیه السلام می فرماید: «کسی که می خواهد لقای خدا را با ایمان دریابد، باید خدا و رسول و مومنین را (که در رأس ایشان ائمه هدی هستند) دوست بدارد و باید از دشمنان ایشان بیزار باشد.»
حضرت باقر علیه السلام می فرماید: «به خدا اگر سنگی ما را دوست بدارد، خداوند آن را با ما محشور خواهد فرمود. و آیا حقیقت دین جز دوستی و دشمنی چیزی هست؟

انکار حق اهل بیت (علیهم السلام):
در کتاب وسائل، در باب تعیین کبائر، ضمن حدیثی که در شماره کبائر از حضرت صادق علیه السلام روایت نموده می فرماید: و انکار حقنا یعنی از جمله گناهان کبیره، منکر حق اهل بیت علیهم السلام شدن است. و  در حدیث دیگر می فرماید: و انکار ما انزل الله یعنی از بزرگترین کبائر، منکر شدن چیزی است که خداوند در قرآن مجید نازل فرموده. و ظاهر است که مراد از انکار حق اهل بیت علیهم السلام، همان ولایت و همچنین مراد از انکار ما انزل الله؛ حقوق آل محمد صلی الله علیه و آله و ولایت ایشان است. بعضی از علما احتمال داده اند مراد از والمحاربه لاولیاء الله که در روایت دیگر از کبائر شمرده شده، مخالفت با آل محمد صلی الله علیه و آله و دشمنی کردن با آن ها است. بنابراین، مراد از این سه عبارت که در سه حدیث است، همان ولایت است. لیکن تحقیق آن است که انکار حق اهل بیت علیهم السلام مراد ولایت و ولایت ( به کسر و فتح واو) هر دو است. اما حق ولایت و حکومت ایشان و اولوالامر دانستن آن ها، پس اقرار به آن نزد امامیه جز اصول مذهب و منکر آن قطعا از ایمان خارج است. اما حق ولایت (به فتح واو) یعنی نصرت و محبت ایشان فی الجمله از ضروریات دین اسلام، و منکرش مانند ناصبی ها از دین اسلام قطعا بیرون و از هر نجسی هم نجس تر می باشد. و اما انکار ما انزل الله، پس ظاهر آن تمام آنچه خداوند نازل فرموده است، در موضوعات مختلفه می باشد. بنابراین، منکر شدن یکی از آنچه خداوند( یقینا) نازل فرموده گناه کبیره، و در پاره ای موارد موجب کفر است. و چون مهمترین چیزی که خداوند با تأکید شدید نازل فرموده، موضوع ولایت است، پس انکار آن اشد مراتب این گناه کبیره، بلکه برخی از مراتب آن (مانند دشمنی با ایشان) موجب کفر قطعی است.

اما محاربه با اولیای خدا، ظاهر آن مطلق دوستان خدا است. یعنی هرکس در مقام دشمنی و ستیزه با یکی از دوستان خدا باشد، مرتکب کبیره شده است. و چون آل محمد صلی الله علیه و آله در راس تمام دوستان خدایند، پس محاربه و دشمنی با ایشان، اشد مراتب کفر است.

حضر صادق علیه السلام می فرماید: «روز قیامت منادی ندا می کند: کجایند کسانی که متعرض و مزاحم دوستان من شدند؟ پس مردمی  برخیزند که چهره ایشان گوشت ندارد. گفته می شود. ایشان کسانی هستند که مومنین را آزردند و در برابر ایشان ایستادند و با آنها دشمنی ورزیدند و در دینشان سخت گرفتند. پس امر می شود که ایشان را به دوزخ  برند.»
پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «در شب معراج، از جمله وحی های خداوند به من این بود که هرکس دو ستی از دوستان مرا خوار کند، هر آینه به نبرد با من کمین گرفته است. و هرکس با من بجنگد، من با او می جنگم. گفتم پروردگارا، این دوست تو کیست؟ من دانستم که هرکس با تو بجنگد با او می جنگی. فرمود: آن است که از او پیمان گرفتم بر دوستی و پیروی از تو و از وصی تو (علی علیه السلام) و از ذریه و نژاد تو وصی تو (یعنی ائمه اثنی عشر علیهم السلام).

منـابـع

کلیــد واژه هــا