پیامبر اکرم روح جوامع بشری

پیامبر اکرم (ص) در عصر جاهلیت و دوران غفلت و گمراهی به عنوان عقل منفصل به انسانها هدیه شد تا جوامع بشری را عالم و متذکر نموده، هدایت کند. پس همان گونه که خدای سبحان در مورد هر فردی می فرماید: «فتبارک الله أحسن الخالقین؛ پس پر خیر و پاینده است خدایى که بهترین آفرینندگان است.» (مؤمنون/ 14) انطباق آن درباره نظام انسانی و بشری، هنگامی است که پیامبر را آفریده باشد.
توضیح مطلب این که خداوند در بیان مراحل تکون انسان می فرماید: او ابتدا خاک بود و سپس نطفه و علقه و مضغه و استخوان و گوشت شد و آنگاه در او روح دمیده شد: «ثم أنشأناه خلقا اخر فتبارک الله أحسن الخالقین» (مؤمنون/ 14) پس آفرین بر خدا که چنین موجودی را آفرید؛ زیرا وقتی در او روح دمیده شد، انسان از مرز نباتی و حیوانی فاصله می گیرد و به حوزه انسانی می رسد. پس خدای چنین انسانی که "احسن المخلوقین" و دارای "احسن تقویم" است، "احسن الخالقین" خواهد بود. همان گونه که دمیدن روح در کالبد جسمانی انسان او را بدین کرامت می رساند، دمیدن حیات معنوی در جوامع جاهلی، با فرستادن پیامبران، انسانها را از حضیض ضلالت به اوج کمال و سعادت خواهد رساند. بنابراین گرچه همه انسانها نسبت به مخلوقات دیگر احسن المخلوقین هستند ولی میان آنها انسانی به زیبایی رسول اکرم (ص) نیست، زیرا او مظهر جمال و جلال و اسماء اعظم حق است.
اکنون روشن می شود که چرا وقتی نام مبارک پیامبر گرامی (ص) به میان می آمد، امامان معصوم (ع) نسبت به آن حضرت بسیار خضوع و اظهار علاقه می کردند. در جوامع روایی آمده است که مردی به نام أبوهارون به حضور امام صادق (ع) شرفیاب شد، حضرت به او فرمود: «چند روزی است که شما را نمی بینم، آیا در مسافرت بودی؟» عرض کرد: «خدای سبحان فرزندی به من داد که به پذیرایی میهمانان و پرستاری مادرش پرداخته بودم.» آنگاه امام صادق (ع) فرمود: «خدا مقدمش را مبارک کند، چه نامی برای او انتخاب کرده ای؟» عرض کرد: «او را محمد نامیده ام.» هنگامی که اسم محمد را برد، امام (ع) صورتش را چنان به طرف زمین متمایل کرد که نزدیک به حال سجده شد و سه بار فرمود: «محمد، محمد، محمد، پسرت را محمد نامیدی!» (کنایه از اظهار خوشحالی امام صادق است) آنگاه فرمود: «من و فرزندانم، پدر و مادرم و همه مردم روی زمین فدای پیامبر باد! مبادا به او دشنام دهی یا او را بزنی و با او بد رفتاری کنی. بدان که بر روی زمین خانه ای نیست که در آن نام محمد باشد مگر این که آن خانه و زمین، هر روز خدا را تقدیس می کنند.»
این که امام صادق (ع) درباره نام مبارک رسول اکرم (ص) چنین تکریم و تجلیل می کند، از آن روست که پیامبر جامعه انسانی را زنده کرده است. زیرا اگر آن حضرت نبود، همه ی مردم یا ملحد و بی دین می شدند، یا مشرک و بت پرست، که آن هم به نوبه خود الحاد و بی دینی است. شاهد مطلب این که جوامعی که در آنها از رسالت پیامبر خبر و اثری نیست (از روی قصور یا تقصیر مردم)، هم اکنون در جاهلیت ظلمانی به سر می برند و گرچه از علوم و فنون پیشرفتهای برخوردارند، ولی راه اصیل انسانیت را پیدا نکرده، یا گرفتار کفر و الحادند و یا به دام بودائیت و برهمائیت و مانند آن افتاده اند. از این رو در زیارت جامعه به عترت پیامبر (ع) عرض می کنیم: «بکم أخرجنا الله من الذل؛ خداوند به وسیله شما ما را از ذلت و بردگی هوس و شرک و الحاد رهایی بخشید.»