شخصیت‌های اسلامی شیعه

این کتاب از آثار آیت الله جعفر سبحانی تبریزی است. در این کتاب کوشش شده است که زندگانی گروهی از یاران رسول خدا (ص) که گرایش صمیمانه ای به نخستین پیشوای شیعه حضرت امیرمومنان علی (ع) داشتند به گونه ای دلپذیر تشریح گردد و سیمای معصوم و پاک آنان ترسیم شود. چهره هایی که در این کتاب از یاران رسول خدا و نخستین تربیت یافتگان مکتب او ترسیم شده است با آنچه که از آنها در اذهان نوع مردم، موجود است کاملا مغایرت دارد و همه آنان با بررسی هایی که در این کتاب درباره آن انجام گرفته است تولد جدیدی پیدا کرده و تصویر ما از این افراد به گونه دیگری می گردد.

زندگینامه (آیت الله جعفر سبحانی تبریزی)
حضرت آیت الله جعفر سبحانی تبریزی در 28 شوال المکرم 1347 هـ.ق (20 فروردین 1308 ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود. آیت الله حاج شیخ جعفر سبحانی پس از فراغت از تحصیلات ابتدایی در مکتب خانه مرحوم میرزا محمود فاضل به فراگیری متون ادب پارسی پرداخت و کتاب های گلستان و بوستان و تاریخ معجم و نصاب الصبیان و ابواب الجنان و... را فرا گرفت. در 14 سالگی رهسپار مدرسه علمیه طالبیه تبریز گردید. از اساتید ایشان می توان به آیت الله روح الله خمینی و حاج شیخ حسن نحوی و میرزا محمدعلی مدرس خیابانی صاحب ریحانة الادب و استاد علامه طباطبایی و... اشاره کرد. ایشان یکی از مدرسان دارالتبلیغ اسلامی قم به شمار می روند که در زمینه تاریخ ملل و کلام اسلامی تحقیق می کنند و همچنین وی موسس مرکز مطالعات کلام اسلامی (موسسه آموزشی و پژوهشی امام صادق (ع)) در قم (1359) است و یکی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که در علم کلام سرآمد حوزه است. ایشان پس از درگذشت آیت الله شیخ جواد تبریزی و با استظهار به درخواست گروهی از مردم آذربایجان به صحنه مرجعیت وارد شد. از دیگر فعالیت های علمی و فرهنگی ایشان می توان به: تأسیس و نگارش دانشنامه کلام اسلامی، تأسیس مجله و مرکز تخصصی کلام اسلامی، تألیف کتب درسی دانشگاهی و حوزوی و عضویت در هیأت امنای دایرة المعارف اسلامی و.... اشاره کرد و از جمله آثار ایشان، الکتب الکلامیه و معجم المتکلمین، موسوعه طبقات الفقها، معجم التراث و الموسوعه الرجالیه، فروغ ابدیت، سیمای فرزانگان، آئین وهابیت و...

ساختاربندی کتاب:
این کتاب دو جلدی است به شرح زیر:
جلد اول: در این جلد 17 شخصیت تشریح شده اند:
1- نویسنده وحی
2- استاد بزرگ قرائت قرآن
3- پایه گذار فقه و حدیث در شیعه
4- مرد شعر و جهاد
5- زاهدی بزرگ
6- مرد حماسه و شجاعت
7- پناهگاه امت در روز فتنه کیست؟
8- سرباز مجاهد
9- مبارز قهرمان و یار راستین علی (ع)
10- یار جانباز حضرت علی (ع)
11- فاتح دژها
12- مرز دوستی با علی (ع)
13- مؤذن پیامبر اسلام (ص)
14- مردی پاک از دودمانی بزرگ
15- شهید صفین
16- سرباز مجاهد و فرماندار لایق
17- مجاهد زاهد
جلد دوم: در این جلد 11 نفر به طور کامل تشریح شده اند و 13 نفر به طور مختصر:
18- فرمانده جوان
19- نخستین زائر کوی شهیدان
20- فرمانده سلحشور
21- دشمن رهبران گمراه
22- گوینده توانا، سلحشور قهرمان
23- دشمن منافقان
24- افسر سواره شجاع
25- نامه رسان شجاع
26- یار جانباز علی (ع)
27- رازدار پیامبر و منافق شناس
28- کاتب و منشی پیامبر (ص) و در انتها شرح حال کوتاه و متخصری از 13 شخصیت دیگر آورده شده است. این کتاب شامل بحث های استاد محقق جعفر سبحانی است که تحقیق آن به عهده آقای مهدی پیشوایی بوده است. این کتاب در سال 1354 (جلد اول) و سال 1359 (جلد دوم) توسط انتشارات توحید در قم چاپ و منتشر گردیده است.

هدف و ویژگی کتاب:
علاوه بر تشریح زندگانی گروهی از یاران رسول خدا، در این کتاب کوشش شده است که حتی الامکان مطالب کتاب به طور مستند از منابع اصیل و دست اول اسلامی نقل گردد و هدف از تألیف این کتاب اثبات اصالت شیعه و مکتب فکری تشیع و بر انداختن تهمت های ناروا از محیط مذهب شیعه بوده است.