ابوبکر بن علی علیه السلام

از شهداء بنی هاشم و آل علی (ع) در واقعه عاشورا سال 61 هـ.ق در کربلا است.
بیشتر مورخان نام او را «عبدالله» و لقبش را «ابوبکر» گفته و برخی او را «محمد اصغر» نامیده اند. در میان مورخین، این نکته که «محمد اصغر» همان ابوبکر بن علی (ع) باشد، اختلاف است. شیخ مفید، معتقد است که «ابوبکر» لقب «محمد اصغر» بوده و مادرش لیلی بنت مسعود است. خوارزمی، ابوبکر را، لقب عبدالله بن علی (ع) دانسته و می گوید مادرش لیلی بنت مسعود است. طبری می گوید: «محمد بن علی (ع)، از شهداء کربلا و مادرش ام ولد (کنیز) بود.»
سماوی در کتابش ابصار العین، با توجه به همه این نظرها گوید: «مادر ابوبکر «لیلی» و نام او یا «عبدالله» و یا «محمد اصغر» بود.» شیخ عباس قمی نیز همین گفته را انتخاب کرده است. (نقل از فرهنگ عاشورا)
پدرش: علی بن ابیطالب (ع).
مادرش: لیلی دختر مسعود نهشلیه... تمیمی می باشد.
حضرت امام حسین (ع) و اباالفضل العباس و عثمان و عبدالله و جعفر، همگی برادران ناتنی اویند که در کربلا شهید شدند.
این بزرگوار در روز دهم محرم سال 61 هـ.ق، در کربلا در جنگ با دشمنان برادرش حسین (ع) با اجازه از آن حضرت به میدان نبرد رفت و چنین رجز خواند.
شیخی علی ذوالفخار الاطول *** من هاشم الخیر الکریم المفضل
هذا حسین بن النبی المرسل *** عنه نحامی بالحسام المصقل
تفدیه نغسی من اخ مبجل *** یا رب فامنحنی ثواب المنزل
ترجمه: آقایم علی، صاحب افتخار بزرگ است، از خاندان با کرم و فضیلت هاشم هستم. این حسین، پسر پیغمبر (ص) است که من با شمشیر برنده براق از او دفاع می کنم. جانم فدای برادر بزرگوارم.
جنگ سختی کرد و عده ای را کشت و بعد به شهادت رسید.
در شناخت قاتل او، به گونه های مختلفی سخن گفته شده. ابوالفرج اصفهانی می گوید: «نام قاتلش معروف نیست.» به روایت امام محمد باقر (ع) که فرمودند: «مردی از قبیله «همدان»، او را به شهادت رساند.» برخی قاتل او را زجر [زحر] بن بدر جحفی [نخعی] و بعضی دیگر، «عبدالله عقبه غنوی» می دانند. در کتاب مناقب ابن شهر آشوب و... آمده است که: «زحر بن بدر جحفی» با گروهی که «عبدالله عقبه غنوی» همدست آنها بود، او را شهید کردند.
مدائنی روایت کرده که جسد او را در (ساقیه) جویی کوچک، کشته دیدند و معلوم نشد که چه کسی او را کشت. این جوی در آن روز، نهری بود که از رود فرات منشعب، و برای آبیاری نخلستانها، مصرف می شد.