فرق معجزه با نبوغ نوابغ و کارهای خارق العاده

معجزه شباهتی به کار نوابغ ندارد زیرا اساسا معجزه کاری است که اساسا از قدرت هر انسانی بیرون است در حالی که ممکن است در مقابل هر نابغه ای فردی همانند او پیدا شود بعلاوه کارهای نوابغ در محدوده کارهای معینی است ولی اعجاز انبیاء هیچ گونه محدودیتی ندارد به تعبیر دیگر نوابغ آنچه را می دانند انجام می دهند نه آنچه را که مردم می خواهند. در حالی که معجزات انبیاء طبق درخواست مردم (البته مردمی که جویای حق بودند نه بهانه جویان) صورت می گرفت بعلاوه نوابغ معمولا با تعلیم و تربیت استعدادهای درونی خود را شکوفا می کنند و بدون تحصیل علم و تمرین مستمر قادر به انجام کاری نیستند ولی این مسئله در مورد انبیاء صادق نیست.

تفاوت کار مرتاضان با کار اولیای الهی
در کار پیامبران و امامان و عارفان و مرتاضان، فوق عادی بودن و قدرت روح آنان ضروری است و در اصل آن اشتراک دارند، ولی در اهداف و مقدمات با یکدیگر متفاوتند؛ زیرا اهداف آن انسان های الهی، ممدوح و خدایی است و مقدمات کار آنان نیز مشروع و به اذن تشریعی خداوند است؛ در حالی که اهداف امثال مرتاضان و نیز مقدمات کار آنان ممدوح و مشروع نیست. اما کارهای خارق العاده‌ عارفان با کار امامان و پیامبران (ع) تفاوت جوهری ندارد، بلکه تفاوت در اصل و فرع بودن و معصوم و غیرمعصوم بودن است؛ یعنی امور خارق العاده‌ عارفان فرع و غیرمعصوم است.