فرهنگ از دیدگاه دایرة المعارف ژاپن

واژه فرهنگ در دایرة المعارف ژاپنی این چنین تعریف شده است: تلاش برای استفاده از طبیعت یا منابع طبیعی در بهتر کردن زندگی انسان (نوع بشر).
الف. دانش، هنر، مذهب و ثمره فعالیت های روحی انسان.
ب. ثمره فعالیت های فنی که مترادف کلمه تمدن است. معانی لغوی فرهنگ عبارت است از: 1- تمدن. 2- متمدن شدن 3- ظرافت و لطافت.
تعریف فرهنگ در عبارت بالا هم به معنی به فعلیت رساندن استعدادها و امکانات طبیعی برای تنظیم و بهتر کردن زندگی نوع بشر در نظر گرفته شده است و هم به معنی استعدادها و امکانات و پدیده های عالی انسانی مانند علم، هنر، مذهب و سایر ثمره های فعالیت های روحی انسان.
در بند ب، مانند معانی لغوی فرهنگ مفهوم فرهنگ مشتمل بر تمدن معرفی شده است. می توان گفت: نسبت تمدن و رشد و تکامل و پیشرفت و ترقی و این قبیل مفاهیم به فرهنگ نسبت علت یا علل به معلولات آن است. زیرا بنابر تعریفی که می توان گفت جامع مشترک همه تعاریف فرهنگ است، فرهنگ و چگونگی آن توجیه کننده اهداف و آرمان های جامعه بوده و عوامل و انگیزه های وصول به آنها را تبیین می نماید. البته نباید از نظر دور داشت که همان معلولات تمدن و رشد و تکامل هم به نوبت خود در تغییر روبناها و اشکال عناصر فرهنگی تاثیر می گذارد. به هر حال از مجموع جمله های مربوط به تعریف فرهنگ در دایره المعارف ژاپن شایسته بودن و تکاملی بودن حقیقت فرهنگ در جوامع انسانی با کمال وضوح اثبات می گردد.