جستجو

نسبت اسلام با اقتصاد

پیوستگی اجزاء مختلف جامعه:
کسانی که فکر می ‏کنند مسائل زندگی از یکدیگر جداست و هر چیزی یک مرز و یک قلمروی خاص دارد و هر گوشه‏ای و قسمتی از زندگی بشر به یک شی‏ء بخصوص تعلق دارد، تعجب و احیانا انکار می‏ کنند که کسی مسأله ای به نام‏ "اقتصاد اسلامی" طرح کند، زیرا به عقیده اینها هر یک از اسلام و اقتصاد یک مسأله جداگانه است، اسلام به عنوان یک دین برای خودش، و اقتصاد به عنوان یک علم و یا یک فلسفه برای خودش، اسلام قلمروی دارد و اقتصاد قلمروی دیگر، همچنان که فرهنگ، سیاست، قضاوت و حتی اخلاق هر کدام قلمروی جداگانه از اسلام دارند. بعضی پا فراتر نهاده و گفته‏ اند زندگی به طور کلی یک مسأله است و دین‏ مسأله دیگر، دین را نباید با مسائل زندگی مخلوط کرد. این اشخاص اشتباه اولشان این است که مسائل زندگی را مجرد فرض می‏ کنند، خیر، زندگی یک واحد و همه شؤونش توام با یکدیگر است، صلاح و فساد در هر یک از شؤون زندگی، در سایر شؤون مؤثر است. ممکن نیست اجتماعی‏ مثلا فرهنگ یا سیاست، یا قضاوت یا اخلاق و تربیت و یا اقتصادش فاسد باشد اما دینش درست باشد و بالعکس. اگر فرض کنیم دین تنها رفتن به مسجد و کلیسا و نماز خواندن و روزه‏ گرفتن است، ممکن است کسی ادعا کند مسئله دین از سایر مسائل مجزاست، ولی این مطلب فرضا درباره مسیحیت صادق باشد درباره اسلام صادق نیست.

پیوندهای اسلام با اقتصاد:
اسلام دو پیوند با اقتصاد دارد: مستقیم و غیر مستقیم. پیوند مستقیم‏ اسلام با اقتصاد از آن جهت است که مستقیما یک سلسله مقررات اقتصادی‏ درباره مالکیت، مبادلات، مالیات ها، حجرها، ارث، هبات و صدقات، وقف، مجازاتهای مالی یا مجازات هایی در زمینه ثروت و غیره دارد.
اسلام کتاب البیع، کتاب الاجاره، کتاب الوکاله ، کتاب الرهن، کتاب الارث، کتاب الهبه، کتاب الوقف دارد.
و از طرف دیگر می‏ دانیم اصل «نؤمن ببعض و نکفر ببعض»؛ «ما به برخی ایمان داریم و به بعضی نداریم». (نساء/150) همان‏ طور که قرآن کریم می ‏فرماید، مطرود است، علیهذا یا باید اسلام را دربست‏ بپذیریم و یا باید دربست رد کنیم.
پیوند غیرمستقیم اسلام با اقتصاد از طریق اخلاق است. در این جهت برخی مذاهب دیگر نیز کم و بیش چنین می‏باشند. اسلام مردم را توصیه می‏ کند به امانت، عفت، عدالت، احسان، ایثار، منع دزدی، خیانت، رشوه. همه اینها در زمینه ثروت است و یا قسمتی از قلمروی این‏ مفاهیم ثروت است. تا حدود مسائل اقتصادی روشن نشود، حدود عدالت و امامت و عفت و احسان و همچنین حدود دزدی و خیانت و رشوه روشن نمی‏شود.

منابع

  • مرتضی مطهری- نظری به نظام اقتصادی اسلام- صفحه 15-13

کلید واژه ها

اقتصاد اسلام احکام اقتصادی فقه

مطالب مرتبط

احیای زمین های بایر و احکام آن احکام ربا در فقه اسلامی غصب شفعه در فقه انواع بیع در فقه اسلامی قاعده اتلاف در فقه احکام تحجیر در فقه اسلامی زمین های موات از نظر فقه اسلامی

اطلاعات بیشتر

مال و ثروت از نظر اسلام اقتصاد سالم از نظر اسلام مباحث مهم پیرامون نسبت اسلام با اقتصاد

ابزار ها