معرفی تعدادی از گناهان کبیره

در اخبار معصومین علیهم السلام آمده است: هر گناهی که با شدت از آن منع شده و در کلام خداوند متعال و یا پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم بر آن به آتش دوزخ تهدید شده باشد «کبیره» و غیره آن «صغیره» محسوب می شود. در بعضی از روایات، علاوه بر ذکر این معیار، پاره ای از گناهان با ذکر اسم و خصوصیات به عنوان کبیره نام برده شده است و در برخی، هفت گناه به عنوان «سبع موبقات یا سبع موجبات» (هفت گناه نابود کننده) توصیف شده است. در تعداد گناهان کبیره اختلاف است. بعضی آن را هفت، برخی هفتاد و جمعی تا هفتصد شمرده اند.

مرحوم شهید ثانی در شرح لمعه می گوید: گناه کبیره آن است که در کتاب یا سنت به خصوص مورد نهی واقع شده و در ارتکاب آن تهدید به عذاب شده  است. سپس میگوید: تعداد کبائر تا هفتصد عدد، به واقعیت نزدیک تر است. آن گاه قسمتی از آن ها را نام  می برد از قبیل قتل، زنا، لواط، قوادی، شرب مسکرات، دزدی،  تهمت به زنان پاک دامن، فرار از جنگ، شهادت دروغ، عقوق والدین، امن از مکر خدا و ناامیدی از رحمت او، غضب مال مردم، غیبت، قسم دروغ، قطع رحم، خوردن مال یتیم، کم فروشی، تأخیر نماز از وقت، دروغ به خصوص دروغ بستن بر خدا و رسول صلی الله علیه وآله وسلم، زدن مسلمانان بدون مجوز شرعی، کتمان شهادت، رشوه، سعایت نزد ظالم علیه مسلمین، ندادن زکات، تأخیر حج از اولین سال استطاعت بدون عذر، خوردن گوشت خوک و مردار، محاربه و ایجاد نا امنی در شوارع، و سحر.
سپس می گوید تمام این ها که شمردیم از جمله گناهانی است که از طرف شارع مقدس با تهدید رو به رو شده است. نا امیدی از رحمت خدا، از مکر خدا، قتل نفس، عقوق والدین، قذف مومن، خوردن مال یتیم بدون مجوز شرعی، فراز از جنگ، رباخواری، سحر، کهانت، زنا، لواط، دزدی به ویژه دزدی از غنیمت جنگی، قسم دروغ، ترک فرایض (نماز و زکات و روزه ماه رمضان و تأخیر در حج از اولین سال استطاعت بدون عذر)، شهادت دروغ، کتمان شهادت، شرب مسکرات، بیعت شکنی، و عهد شکنی چه با خدا چه با خلق خدا، قطع رحم، تعرب پس از هجرت، دروغ بستن بر خدا و پیامبر و ائمه علیهم السلام، غیبت و تهمت.
نیز گفته اند: ترک جمیع سنن  و مستحبات، منع زیاده آب از ره گذران در صورت عدم نیاز به آن، احتراز نکردن از ترشح ادار، ارتکاب اعمال و رفتاری که موجب شود دیگران به پدر و مادرش فحش بدهند، اضرار در وصیت به گونه ای وصیت کند که حق وارثان را ضایع سازد، نارضایتی نسبت به قضای الهی و اعتراض به قدر او- به عقیده بعضی از علما تکبر، حسادت، دشمنی با مومنان، الحاد در مکه و مدینه، سخن چینی و سعایت، قطع اعضای مومن بدون مجوز شرعی، خوردن گوشت مردار و سایر نجاست، قوادی، اصرار بر گناهان صغیره، امر به منکر و نهی از معروف، دروغ، خلف وعده، خیانت، لعن مومنان و فحش به آن ها،  آزار مومنان، تنبیه خدمتکار بیش از مقدار لازم، منع نیازمندان از آب مباح، سذ معابر عمومی، تضییع حقوق خانواده و همسر، تعصب بی جا، ظلم، غدر و بی وفایی، نفاق و دورویی، تحقیر مومنان، پی گیری عیوب مومنان، سرزنش و ملامت و افترا بستن بر مومنان، سوءظن، ترساندن مومن، کم فروشی، ترک امربه معروف و نهی از منکر، نشستن در مجالس فساق و فجار به ویژه شرب خمر بدون اجبار و اکراه، بدعت در دین و هم نشینی با اهل بدعت، کوچک شمردن گناه، قمار بازی، خوردن چیز حرام.
سپس می فرماید: از امر به منکر تا آخر گناهانی که شمردیم  کبیره بودن آن ها به طور احتمال است نه به صورت قطع. والله یعلم.

به هر حال، تعداد گناهان کبیره، کاملا مشخص نیست و شاید مبهم بودن آن به منظور ایجاد حالت ترس از اقدام به مطلق گناه است، چنان که مبهم بودن شب قدر این اثر را دارد که مسلمان به امید درک آن شب با عظمت در شب های متعدد از ماه رمضان اقدام به عبادت و احیاء می کنند.