ویژگی های دوره غیبت صغری

برای امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بعد از دوره اختفا و رحلت امام عسکری علیه السلام دو نوع غیبت وجود دارد: یکی «غیبت صغری» و کوتاه مدت است که با پایان دوره اختفا آغاز شد، و دیگری «غیبت کبری» و دراز مدت که بعد از دوره «غیبت صغری» شروع شده است و هنوز ادامه دارد. دوره «غیبت صغری» که از زمان شهادت امام حسن عسکری علیه السلام یعنی آغاز امامت امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شروع و با درگذشت سفیر چهارم آن حضرت یعنی «ابوالحسن علی بن محمد سمری» پایان پذیرفت، ویژگی هایی دارد که به آن اشاره می گردد:

1- زمان «غیبت صغری» محدود است و از نظر زمانی نزدیک به هفتاد سال طول کشید. به خاطر همین محدودیت و کوتاهی زمان، از آن به «غیبت صغری» تعبیر نموده اند، برخلاف« غیبت کبری» که زمانش طولانی  است و مدت آن را جز خداوند کسی نمی داند.

2- در دوره «غیبت صغری»، امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به کلی از دیده ها پنهان نبود، بلکه با وکلا و سفیران خاصش در تماس بود، و گاهی سفیران آن حضرت ملاقات برخی از افراد را با امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ترتیب می دادند. مردم پرسش های خود را به وسیله سفیران چهارگانه، با امام (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در میان می گذاشتند و پاسخ های خود را دریافت می کردند. در این دوره توقیعاتی از ناحیه مقدسه و با واسطه سفیران چهارگانه برای شیعیان صادر می شد. اما در دوره «غیبت کبری» و بعد از درگذشت «سمری»، این رابطه قطع شد. امام مهدی ( عجل الله تعالی فرجه الشریف) چند روز قبل از درگذشت «سمری»، مرگ قریب الوقوع او را به وی خبر می دهد و آنگاه بیان می دارد که، این ارتباط های 70 ساله، در دوره «غیبت کبری» وجود نخواهد داشت. این توضیح امام (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در بحث های آینده (سفیر چهارم) خواهد آمد.

3- در دوره  «غیبت صغری»، امام (عجل الله تعالی فرجه الشریف) 4 وکیل و یا 4 نماینده داشت که برای تک تک آنان و یکی پس از دیگری، حکم وکالت صادر نمود و دیگر نمایندگان حضرت از سوی این 4 نفر مأموریت داشتند. اما بعد از پایان این دوره، فرد خاصی به عنوان نائب ویژه آن حضرت وجود ندارد، بلکه به فرموده ائمه علیهم السلام هرکس شرایط وکالت را داشته باشد، می تواند وکیل و نماینده عام آن حضرت باشد. بنابراین دوره بعد از «غیبت صغری» را می توان به «دوره رهبری یا وکالت فقیهان» معرفی نمود.

4- در دوره «غیبت صغری» ممکن بود برخی از افراد، آن حضرت را ببینند و امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را بشناسند، ولی در دوره «غیبت کبری» کسی او را نمی بیند و اگر هم بیند او را نمی شناسد. اگر هم برخی از خواص، حضرت را ببینند و بشناسند اجازه ندارند آن را برای دیگران بازگو نمایند، مگر با اجازه خود حضرت و یا به افراد مورد اطمینان.