بررسی کتاب های روضة الشهداء و اسرار الشهادة

کتاب معروفی است به نام "روضة الشهداء" که نویسنده آن ملاحسین کاشفی است. حاجی نوری می گوید: این داستان زعفر جنی و عروسی قاسم، اول بار در کتاب این مرد نوشته شده و من این کتاب را ندیده بودم و خیال می کردم در آن یکی دو تا از این حرف هاست. بعد که این کتاب را که به فارسی هم هست و تقریبا 500 سال پیش تألیف شده است،... ملاحسین مرد ملا و باسوادی بوده و کتاب هایی هم دارد و صاحب انوار سهیلی است. تاریخش را که می خوانیم معلوم نیست شیعه بوده یا سنی و اساسا مرد بوقلمون صفتی بوده است. بین شیعه ها که می رفته، خودش را شیعه صد در صد و مسلم معرفی می کرده و بین سنی ها که می رفته خودش را حنفی نشان می داده است. اهل سبزوار است و سبزوار مرکز تشیع بوده است و مردم هم متعصب در تشیع. در سبزوار شیعه صد در صد بوده و گاهی که به هرات می رفته (شوهر خواهر و یا باجناق عبدالرحمن جامی بوده است) در آنجا سنی بوده و به روش اهل تسنن. واعظ هم بوده ولی تا در سبزوار بود ذکر مصیبت می کرد. و وفاتش در حدود 910 بوده است یعنی در اوایل قرن دهم یا اواخر قرن نهم. اولین کتابی که در مرثیه به فارسی نوشته شده، همین کتاب است که در پانصد سال پیش نوشته شده است. قبل از این کتاب، مردم به منابع اصلی مراجعه می کردند.
شیخ مفید رضوان الله علیه "ارشاد" را نوشته است و چقدر متقن نوشته است. ما اگر به "ارشاد" شیخ مفید خودمان مراجعه کنیم، احتیاج به جای دیگر نداریم. از اهل تسنن، طبری نوشته، ابن اثیر نوشته، یعقوبی و ابن عساکر و خوارزمی نوشته اند. من نمی دانم این بی انصاف چه کرده است! وقتی که این کتاب را خواندم دیدم حتی اسم ها جعلی است! یعنی در اصحاب امام حسین (ع) اسم هایی را ذکر می کند که اصلا وجود نداشته اند، در میان دشمن هم اسم هایی را می گوید که همه جعلی است. داستان ها را به شکل افسانه در آورده است. این کتاب چون اولین کتابی است که به زبان فارسی نوشته شد، لذا مرثیه خوان ها که اغلب بی سواد بودند و به کتاب های عربی مراجعه نمی کردند، همین کتاب را می گرفتند و در مجالس از رو می خواندند. اینست که امروز مجالس عزاداری امام حسین (ع) را روضه خوانی می گوئیم. در زمان امام حسین (ع) و حضرت صادق (ع) و امام حسن عسکری (ع) اصطلاح روضه خوانی رایج نبوده و بعد، در زمان سید مرتضی و خواجه نصیرالدین طوسی هم روضه خوانی نمی گفته اند. از پانصد سال پیش به این طرف اسمش روضه خوانی شده، روضه خوانی یعنی خواندن کتاب روضة الشهداء، یعنی خواندن همان کتاب دروغ. از وقتی که این کتاب به دست مردم افتاد، کسی تاریخ واقعی امام حسین (ع) را مطالعه نکرد.
در شصت، هفتاد سال پیش مرحوم ملا آقای دربندی پیدا شد. تمام حرف های روضة الشهداء را به اضافه چیزهای دیگری پیدا کرد و همه را یک جا جمع کرد و کتابی نوشت به نام "اسرار الشهادة"، واقعا مطالب این کتاب انسان را وادار می کند که به اسلام بگرید.
حاجی نوری می نویسد که ما در درس حاج شیخ عبدالحسین تهرانی بودیم (که مرد بسیار بزرگواری بوده است) و از محضر ایشان استفاده می کردیم که سید روضه خوانی اهل حله آمد و کتاب مقتلی به ایشان نشان داد که ایشان ببینند معتبر هست یا نیست، این کتاب نه اول داشت و نه آخر فقط در جایی از آن نوشته بود که فلان ملای جبل عاملی از شاگردان صاحب معالم است. مرحوم حاج شیخ عبدالحسین کتاب را گرفت که مطالعه کند. اولا در احوال آن عالم مطالعه کرد، دید چنین کتابی به نام او ننوشته اند و ثانیا خود کتاب را مطالعه کرد، دید مملو از اکاذیب است. به آن سید گفت این کتاب همه اش دروغ است. مبادا این کتاب را بیرون بیاوری و یا از آن چیزی نقل کنی که جایز نیست و اساسا این کتاب نوشته آن عالم نیست و مطالبش دروغ است. حاجی نوری می نویسد: همین کتاب دست صاحب اسرار الشهادة افتاد و تمام مطالبش را از اول تا آخر نقل کرد.
حاجی نوری حکایت دیگری را نقل می کند که تأثر آور است و آن اینکه مردی رفت نزد مرحوم صاحب مقامع (مرحوم آقا محمد علی پسر مرحوم وحید بهبهانی که هر دو مردان بزرگی بوده اند. مرحوم آقا محمدعلی به کرمانشاه رفت و خیلی هم نفوذ و اقتدار پیدا کرد) گفت دیشب خواب وحشتناکی دیدم. چه خواب دیدی؟ گفت خواب دیدم با این دندان های خودم گوشت های بدن امام حسین (ع) را دارم می کنم! این مرد عالم لرزید، سرش را پایین انداخت، مدتی فکر کرد، گفت شاید تو مرثیه خوان هستی، گفت بله. فرمود بعد از این یا اساسا مرثیه خوانی را ترک کن و یا از کتاب های معتبر نقل کن. تو با این دروغ هایت گوشت بدن امام حسین (ع) را با دندان هایت می کنی! این لطف خدا بود که در این رؤیا این را به تو نشان بدهد.
اگر کسی تاریخ عاشورا را بخواند می بیند از زنده ترین و مستندترین و از پر منبع ترین تاریخ هاست. مرحوم آخوند خراسانی فرموده بود آنها که به دنبال روضه نشنیده می روند، بروند روضه های راست را پیدا کنند که آنها را احدی نشنیده است. خطبه هایی که امام حسین (ع) در مکه و به طور کلی در حجاز، در کربلا، در بین راه خوانده، خطابه هایی که اصحابش خوانده اند، سؤال و جواب هایی که با حضرت شده، نامه هایی که میان ایشان و دیگران مبادله شده، نامه هایی که میان خود دشمنان مبادله شده است، به علاوه اظهارات کسانی که حاضر در واقعه عاشورا بوده اند (چه از دشمنان و چه از دوستان) و این حادثه را نقل کرده اند، آنها را مطالعه کنند.
سه چهار نفر از دوستان امام حسین بودند که جان به سلامت بردند. از جمله، غلامی است به نام عقبه بن سمعان که از مکه همراه امام بود و وقایع نگار لشکر ابا عبدالله بوده است. او در روز عاشورا گرفتار شد و چون گفت غلامم، آزادش کردند. مرد دیگری است بنام حمید بن مسلم که از وقایع نگارهای لشکر عمرسعد بوده است.
یکی از حاضرین واقعه، شخص امام زین العابدین (ع) است که همه قضایا را نقل کرده اند. نقطه ابهامی در تاریخ امام حسین وجود ندارد.
متأسفانه حاجی نوری یک داستان جعلی و تحریفی درباره امام زین العابدین (ع) نقل می کند. می گوید در روز عاشورا وقتی که برای اباعبدالله یاوری باقی نماند، حضرت برای خداحافظی به خیمه امام زین العابدین (ع) رفتند. حضرت امام زین العابدین (ع) فرمود: پدرجان! کار شما و این مردم به کجا کشید؟ (یعنی تا آن وقت امام زین العابدین بی خبر بوده است)! فرمود: پسر جان به جنگ کشید. امام زین العابدین فرمود: حبیب بن مظاهر چطور شد؟ فرمود: قتل. زهیربن القین چطور شد؟ قتل. بریربن خضیر چطور شد؟ قتل. هر کس از اصحاب را که اسم برد، فرمود کشته شد. بعد بنی هاشم را پرسید، قاسم بن حسن چطور شد؟ برادرم علی اکبر چطور شد؟ بر عمویم ابوالفضل چه شد؟ قتل. این، جعل است، دروغ است. امام زین العابدین که العیاذ بالله آنقدر مریض و بیهوش نبوده که نفهمد چه گذشته است. تاریخ می نویسد حتی در همان حال امام حرکت کرد و فرمود عمه! عصای مرا با یک شمشیر بیاور. یکی از کسانی که حاضر در واقعه بوده و آن را نقل کرده است، شخص امام زین العابدین (ع) است. پس توبه کنیم، واقعا باید توبه کنیم به خاطر این جنایت و خیانتی که نسبت به اباعبدالله الحسین (ع) و اصحاب و یاران و خاندانش مرتکب می شویم، همه افتخارات اینها را از بین می بریم. توبه کنیم و بعد، از این مکتب تربیتی استفاده کنیم.

منـابـع

کلیــد واژه هــا