اهل سنت و ولاء محبت

ابن فارض، عبدالرحمن جامی، ابن فارض، عارف و شاعر غزلسرای معروف مصری که در ادبیات عرب همچون حافظ در زبان فارسی است در غزل معروف خود که با این بیت آغاز می شود:

سائق الاظعان یطوی البید طی *** منعما عرج (علی) کثبان طی

جلودار "هودج" صحرا را در می نوردد و بر انبوه شنزارها پا می گذارد. می گوید:

ذهب العمر ضیاعا و انقضی *** باطلا ان لم أفز منک بشی
غیر ما اولیت من عقدی ولا *** عترة المبعوث حقا من قصی

خدایا! اگر من به وصال تو نائل نشوم عمرم ضایع و باطل گذشته است. اکنون جز یک چیز، چیز دیگر در دست ندارم و آن همان پیوندی است که به ولاء عترت پیغمبری که از اولاد قصی مبعوث شده بسته ام. در اینجا ممکن است مقصود از ولاء، معنای عالی تری باشد، ولی قدر مسلم این است که ولاء محبت را گفته است.
ملا عبدالرحمن جامی با اینکه قاضی نورالله درباره وی می گوید: دو تا عبدالرحمن، علی را آزردند: عبدالرحمن بن ملجم مرادی و عبدالرحمن جامی قصیده معروف فرزدق را در مدح امام سجاد (ع) به فارسی به نظم آورده است، می گویند خوابی نقل کرده که پس از مرگ فرزدق از او در عالم رؤیا پرسیدند خداوند با تو چه کرد؟ جواب داد: مرا به واسطه همان قصیده که در مدح علی بن الحسین گفتم، آمرزید. جامی خود اضافه می کند و می گوید: اگر خداوند همه مردم را به خاطر این قصیده بیامرزد عجیب نیست. جامی درباره هشام بن الملک که فرزدق را حبس کرد و شکنجه اش داد می گوید:

اگرش چشم راست بین بودی *** راست کردار و راست دین بودی
دست بیداد و ظلم نگشادی *** جای آن حبس خلعتش دادی

امام شافعی، امام شافعی که از ائمه چهارگانه اهل سنت است در اشعار معروف خود می گوید:

یا راکبا قف بالمحصب من منی *** و اهتف بساکن خیفها و الناهض
سحرا اذا فاض الحجیج الی منی *** فیضا کملتطم الفرات الفائض
ان کان رفضا حب آل محمد *** فلیشهد الثقلان أنی رافضی

ای سواره! در سرزمین پر سنگریزه منی بایست و سحرگاه فریاد کن به آن که در خیف ساکن است و به آن حرکت کرده است آنگاه که حجاج از مشعر به منی حرکت می کنند و کثرت جمعیت مانند رود فرات موج می زند که اگر محبت آل محمد "رفض" شمرده می شود پس جن و انس گواهی دهند که من "رافضی" می باشم.

و هم او می گوید:

یا آل بیت رسول الله حبکم *** فرض من الله فی القرآن انزله
یکفیکم من عظیم الفخر انکم *** من لم یصل علیکم لا صلاة له

ای اهل بیت رسول! دوستی شما فریضیه ای است از جانب خداوند که در قرآن آن را فرود آورده است از فخر بزرگ شما را این بس که درود بر شما جزء نماز است و هر کس بر شما را درود نفرستد نمازش باطل است. و هم او می گوید:

و لما رأیت الناس قد ذهبت بهم *** مذاهبهم فی أبحر الغی و الجهل
رکبت علی اسم الله فی سفن النجا *** و هم اهل بیت المصطفی خاتم الرسل
و امسکت حبل الله و هو ولاؤهم *** کما قد امرنا بالتمسک بالحبل

چون مردم را دیدم که راههاشان آنها را در دریاهای گمراهی و جهالت انداخته است، به نام خدا سوار کشتی نجات شدم، همانا اهل بیت مصطفی خاتم رسولان، آن کشتی نجات اند، و به ریسمان خدا که ولاء آنهاست چنگ زدم، همچنانکه دستور به ما داده شده که به این ریسمان چنگ بزنیم.
زمخشری و فخر رازی، زمخشری و فخر رازی که در بحث خلافت به جنگ شیعه می آیند، خود راوی روایتی هستند در موضوع ولاء محبت. فخر رازی از زمخشری نقل می کند که پیغمبر (ص) فرمود: «من مات علی حب آل محمد مات شهیدا، ألا و من مات علی حب آل محمد مات مغفورا له، الا و من مات علی حب آل محمد مات تائبا، الا و من مات علی حب آل محمد مات مؤمنا مستکمل الایمان...»؛ هر کس که بر دوستی آل محمد مرد، شهید مرده است، هر کس که بر دوستی آل محمد مرد، آمرزیده مرده است، هر کس که بر دوستی آل محمد مرد، توبه کار مرده است، هر کس که بر دوستی آل محمد مرد، مؤمن و کامل ایمان مرده است.

منـابـع

کلیــد واژه هــا