ارمنستان
جمهوری ارمنستان در قفقاز جنوبی در میان دریای سیاه و دریای خزر است. همسایگان آن در غرب ترکیه، در شمال گرجستان، در شرق جمهوری آذربایجان و در جنوب ایران و ناحیه خود گردان نخجوان می باشند. بزرگ ترین دریاچه این کشور دریاچه سوان است که آب شیرین دارد و رویه نسبتاً بزرگی از بخش میانی این کشور را پوشانده است.
تاریخ
ارمنستان پیش از سال ۱۴۵۴ یک پادشاهی توانگر با فرهنگی پرمایه بود که در برهه ای از زمان همه سرزمینهای میان دریای سیاه و خزر را در بر می گرفت. در سال ۳۰۱، ارمنستان نخستین کشوری بود که مسیحیت را دین رسمی کشور برگزید، دوازده سال پیش از روم.
استان ها
ارمنستان 11 استان دارد.
آراگاتسوتن
آرارات
آرماویر
گغارکونیک
کوتایک
لوری
شیراک
سیونیک
تاووش
وایوتس جور
ایروان
خاستگاه ارمنیان
ارمنیان از دیدگاه نژادی آمیزه ای از هوری-لووی ها و فریژی های تراکی هستند. هوری، از نژاد قفقازی یعنی خویشاوند با گرجی های امروزی بودند. لووی ها از خویشاوندهای نزدیک هتیت ها بودند و همچون هتیت ها ریشه هند و اروپایی داشتند. فریژیهای تراکی هم هند و اروپایی بودند. دسته سوم همان دسته ایست که زبان ارمنی را با خود به قفقاز آورد. پس بنابراین ارمنی ها از دیدگاه نژادی حدود دو سوم هند و اروپایی و یک سوم قفقازی اند.
زبان ارمنی زبانی کاملاً هندو اروپایی است.
مردم
امروزه شمار ارمنی زبانان جهان پیرامون ۵ تا ۶ ملیون است. جمعیت خود جمهوری ارمنستان دو و نیم ملیون است یعنی کمتر از نیمی از ارمنیان بیرون از میهن خود به سر می برند. دومین کشور که بیشترین جمعیت ارمنی را در جهان داراست ایران است با ۳۷۰٫۰۰۰ ارمنی. پس از آن سوریه (۲۹۹٫۰۰۰) لبنان (۲۳۵٫۰۰۰)، آمریکا (7۵٫۰۰۰) و مصر (۱۰۰٫۰۰۰) قرار دارند. شمار دیگری نیز در بسیاری کشورها و مناطق جهان از جمله در قره باغ زندگی می کنند. ارمنیان خود برای زبانشان نام های هایِرن و آشخاری را بکار می برند. البته نام آشخاری بیشتر از سوی ادیبان بکار می رود. در ارمنستان همچنین اقلیت کرد یزیدی و روسی زندگی می کنند.
تاریخ معاصر
روسیه، ارمنستان شرقی را بین 1813 و 1828 به دست آورد. ارمنستان غربی تحت حکومت عثمانی ها مورد آزار قرار گرفت و در 1896 و دوباره در 1915 دستخوش قتل عام در مقیاسی بزرگ شد. طی جنگ جهانی اول ترکیه نزدیک به 000/000/2 ارمنی را که مظنون به طرفداری از روسیه بودند به سوریه و بین النهرین تبعید کرد. بازماندگان این واقعه در اروپا و ایالات متحده امریکا پراکنده شدند. به دنبال از هم پاشی روسیه تزاری، ارمنستانی مستقل به مدت کوتاهی (1918 تا 1922) ظهور کرد، ولی بر سر مالکیت زمین با تمامی همسایگانش با جنگ روبرو شد.
در 1922 ارمنستان به بخشی از جمهوری ماوراء قفقاز شوروی و در 1936 به صورت جمهوری مجزایی در اتحاد جماهیر شوروی تبدیل گشت. پس از کودتای ناموفق کمونیست ها در مسکو (سپتامبر 1991) ارمنستان اعلام استقلال کرد و در زمان انحلال شوروی (دسامبر 1991) از سوی جامعه بین المللی به رسمیت شناخته شد.
از 1990 نیروهای آذری و ارمنی بر سر حاکمیت قره باغ علیا درگیر کشمکش خشونت باری بوده اند. این سرزمین که اکثریت جمعیت آن را ارمنیان مسیحی ارتودوکس تشکیل می دهند در میان جمهوری آذربایجان قرار دارد و به صورت منطقه ای خود مختار در نظر گرفته شده بود. اما در اواخر حکومت شوروی سابق، یعنی از سال 1990، ارمنیان این منطقه به دلائل مختلف سیاسی و اجتماعی، تلاش کردند تا به صورت منطقه ای مستقل و یا متحد با ازمنستان درآیند. این حرکت ها، پایه جنگی میان ارمنستان و آذربایجان شد و بعد از پایان درگیری ها، هنوز کشمکش و مناقشه سیاسی و اجتماعی باقی مانده است.
Sources :
دانشنامه رشد
ویکی پدیا