طه حسین
طه حسین، ادیب، نویسنده، سخنور بزرگ مصری و ناقد معاصر عرب. از پیشگامان جنبش نوگرایی در مصر بود که در سال 1889 میلادی به دنیا آمد. در کودکی بر اثر عفونت چشم و درمان غلط بیماری، نابینا شد و با اینکه این واقعه قبل از سن 6 سالگی اش بود، ولی نبوغ و استعدادش از همان زمان مشاهده و در 7 سالگی قرآن را حفظ کرد. مدتی در محضر یک معلم سنی بود که این، باعث شد که در نوجوانی راهی «دانشگاه الازهر» مصر شود و در آنجا علوم اسلامی را فرا گیرد. از آغاز سال 1908 میلادی، که دانشگاه قدیمی غیرمذهبی مصر تأسیس شد، او به آنجا رفت و از محضر درس استادان خارجی بهره های فراوان برد و زبان فرانسه را یاد گرفت و در رشته الهیات و ادبیات عرب تحصیل کرد و با وجود نابینایی و تهیدستی، خیلی زود جایی برای خودش در آن دانشگاه باز کرد. اولین دانش آموخته این دانشگاه بود که به دریافت دکترا (پی اچ دی) نائل شد و رساله دکترای خود را تحت عنوان «ذکری ابی العلاء = یادبود ابی العلاء» نوشت.
در همین سال از طرف دانشگاه مصر به فرانسه رفت و در «دانشگاه مونیلیه» شروع به تحصیل کرد. سال 1919 م، رساله دکترای دیگری درباره "ابن خلدون" و فلسفه اجتماعی او نوشت. مجددا به مصر برگشت و استاد تاریخ قدیم یونان و روم شد و تا سال 1925، در همین سمت بود. از همین سال به بعد در دانشکده ادبیات، استاد تاریخ عرب و از بنیانگذاران «دانشگاه اسکندریه» شد. طه حسین، از محدودیت تفکر استادان خودش رنج می برد به گونه ای که وقتی سال 1926، کتاب معروف خود «فی شعر الجاهلی» را منتشر کرد و منکر شعر جاهلی شد، غوغایی سخت برپا شد که مجبور شدند نسخه های کتاب را جمع آوری کنند.
طه، در سال 1928 م رئیس دانشکده ادبیات و سال 1950 م، وزیر فرهنگ شد. در دوران وزارت خود، تعلیمات متوسطه و تعلیمات فنی را رایگان کرد و قصد داشت که تعلیمات دانشگاهی را نیز رایگان کند که موفق نشد. زیرا معتقد بود که آموزش، برای مردم مانند آب و هوا امری ضروری است و بر اهمیت دموکراتیک بودن آموزش و تحصیل، همیشه تأکید داشت. از سال 1952 م، به بعد فقط به کارهای ادبی و تحقیقی پرداخت و یکی از هواداران سرسخت انقلاب 1952 مصر بود. طه حسین، علاوه بر درجه دکترا دانشگاه فرانسه و قاهره، دکترای افتخاری از «دانشگاه کمبریج» و مادرید و نشان لژیون دونور می باشد و عضو چندین مجمع علمی است. وی در سال 1973 میلادی در سن 84 سالگی درگذشت. او رمان ها و رساله های بسیاری نوشت ولی بیشتر در غرب، به خاطر زندگینامه خود نوشته اش، بنام «الایام = روزگار» مشهور شد. آثار دیگری از او هست که برخی از آنها عبارتست از:
1- قادة الفکر = پیشروان فکر
2- حدیث الاربعاء = سخن روزهای چهارشنبه
3- فی الشعر الجاهلی؛ که بعدها به صورت فی الدب الجاهلی چاپ شد.
بعضی از آثار فارسی او
1- بیچاره طفل! ترجمه (الایام)
2- گفت و شنود فلسفی در زندان ابوالعلاء مصری
3- قسمتی از «الفتنة الکبری» تحت عنوان انقلاب بزرگ و قسمتی دیگر از آن تحت عنوان علی (ع) و فرزندانش
4- آئینه اسلام
5- در پیرامون سیره نبوی
6- رؤیاهای شهرزاد
7- وعده راست
Sources :
دایرةالمعارف فارسی
ویکی پدیا