تسنن

سنت در زبان عربی به معنای سیره و راه و روش است و در اصطلاح شرعی به گفتار و رفتار و افعال پیامبر اکرم (ص) گفته می شود. اهل سنت نیز به گروهی از مسلمانان می گویند که بنا به تبلیغ بعضی از صحابه پیامبر، خلافت و جانشینی پس از پیامبر را به اجماع اهل حل و عقد دانسته و از این رو به خلافت ابوبکر، عمر ابن خطاب، عثمان و سپس امام علی (ع) معتقد شده اند. آنان معتقدند پس از پیامبر باید از راه و روش و گفتار پیامبر و چهار خلیفه فوق پیروی کرد؛ در فقه و احکام دینی نیز سنت پیامبر و اعمال و افعال چهار خلیفه و سایر صحابه پیامبر را ملاک و حجت می دانند.
بر خلاف اهل سنت، تشیع خلافت و امامت را در امتداد رسالت، و امری الهی و تابع تعیین خداوند و تصریح پیامبر می دانند. از این رو معتقد به ولایت امیرالمؤمنین علی (ع) هستند و در فقه و احکام اسلامی نیز به فعل و سخن ائمه معصومین علیهم السلام ملتزم اند. آنان تنها احادیثی را معتبر می دانند که از طریق راویان موثق به پیامبر یا یکی از دوازده امام معصوم و حضرت فاطمه زهرا (س) منتهی گردد.
اهل سنت که به «عامه» یا «سنی مذهبان» نیز مشهورند، به چهار مذهب حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی منشعب می شوند. آنان تمام صحابه پیامبر را مؤمن و عادل می دانند، همه جنگجویان جنگ بدر را اهل بهشت می پندارند و بدگویی عشره مبشره (ده تن از صحابه که به زعم آنان پیامبر به آنها بشارت بهشت داده) را حرام می شمارند. درباره پیدایش اصطلاح «اهل سنت» میان مورخین اختلاف است، ولی قدر مسلم این است که رواج آن به زمان خلافت متوکل باز می گردد که وی را «محیی السنة» (احیاکننده ی سنت) لقب داده بودند. مذهب اهل سنت به اتکای دولت های اسلامی به خصوص بنی عباس که اهل تسنن را ضامن قدرت خود و وسیله سرکوبی شیعیان می دانستند، در قرن سوم هجری قمری با ظهور فقها و محدثین مشهور و نگارش صحاح و سنن به اوج شهرت رسید.

Sources

Keywords