عمر ابن خطاب

عمر بن خطاب بن نفیل از قبیله قریش بود. او در سال 13 عام الفیل در مکه به دنیا آمد. کنیه اش "ابوحفص" و مادرش حنتمه، خواهر ابوجهل بود. تا پیش از مسلمان شدن، از دشمنان پیامبر اکرم (ص) به شمار می رفت. بنا بر برخی روایات، هنگامی که عمر از سوی سران قریش مأمور کشتن رسول خدا شد، متوجه شد که خواهر و شوهرخواهرش مسلمان شده اند. از این رو خشمگین به خانه آنها رفت و خواهر خود را به شدت کتک زد. اندکی بعد با آیات قرآن کریم آشنا شد و در سال ششم بعثت اسلام آورد. عمر اندکی پیش از رسول خدا به مدینه هجرت کرد. وی در بسیاری از جنگ های زمان پیامبر شرکت داشت؛ لیکن مورخان هیچ ماجرایی از مبارزات او نقل نکرده اند. هنگام رحلت خاتم الانبیا، مانع نوشتن وصیت نامه شد و گفت: تب بر رسول خدا چیره شده و هذیان می گوید. از این رو، مایه حسرت بسیاری از یاران رسول خدا شد که چرا مسلمانان از آن وصیت مهم محروم شدند.
عمر در شورای سقیفه بنی ساعده حضور داشت و بیشترین نقش را در برگزیدن ابوبکر و بیعت مردم با او ایفا کرد. ابوبکر نیز در هنگام مرگ، وصیت کرد که عمر پس از وی خلیفه شود. از این رو عمر در سال 13 هجری، پس از مرگ ابوبکر، به خلافت دست یافت و لقب «امیرالمؤمنین» را برای خود برگزید. عمر ده سال و شش ماه خلافت کرد و در این مدت به تأسیس دیوان و دفتر برای حکومت همت گماشت و مقررات حکومتی بسیاری وضع کرد. بسیاری از سرزمین های اسلامی مانند عراق، فلسطین، سوریه، مصر و بخش های بسیاری از ایران در دوران خلافت او فتح شد.
یکی از اقدامات نادرست وی، طبقه بندی اصحاب رسول خدا جهت دریافت حقوق و مزایا بود؛ به طوری که در سال آخر زندگی خود با مشاهده اختلاف طبقاتی شدید بین مسلمانان گفت: اگر سال دیگر زنده باشم، بیت المال را به روش پیامبر به طور مساوی بین مردم تقسیم می کنم. با این حال، زندگی ساده ای داشت و در امور مالی سختگیر بود. مورخان عمر را مردی بلندقد، سرخ رو و تندخو توصیف کرده اند که در مواردی به رسول خدا نیز اعتراض می نموده است؛ از جمله در واقعه صلح حدیبیه و متعه حج.
حفصه، دخترش، یکی از همسران رسول خدا بود. عمر در 27 ذیحجه سال 23 هجری، در 63 سالگی بر اثر ضربه شمشیر ابولؤلؤ جان سپرد و در خانه رسول خدا، در کنار مرقد پیامبر به خاک سپرده شد.

Sources

Keywords