حضرت کالب بن یوفنا علیه السلام

صاحب کامل التواریخ در تاریخ خود گوید: «هنگامی که یوشع بن نون از دنیا رفت، کالب بن یوفنا به امر بنی اسرائیل قیام فرمود.» مرحوم طبرسی نیز در تفسیر آیه 244 سوره بقره قولی به همین مضمون نقل می کند و می نویسد: «نخستین خلیفه پس از موسی «یوشع بن نون» بوده و پس از او «کالب بن یوفنا» و سومین آنها «حزقیل» بود.»
در تفسیر آیه 23 سوره مائده که می فرماید: «قال رجلان من الذین یخافون أنعم الله علیهما ادخلوا علیهم الباب فإذا دخلتموه فإنکم غالبون و علی الله فتوکلوا إن کنتم مؤمنین؛ دو نفر از مردانی که از خدا می ترسیدند و خدایشان به آنها نعمت [عقل و ایمان] داده بود، گفتند: از آن دروازه بر آنها وارد شوید، که اگر از آن جا وارد شدید، قطعا پیروز خواهید شد، و بر خدا توکل کنید اگر ایمان دارید.» درباره اینکه این دو نفر چه کسانی بوده اند غالب مفسران نوشته اند که آنها "یوشع بن نون" و "کالب بن یوفنا" (یفنه) بوده اند که از نقبای دوازده گانه بنی اسرائیل محسوب می شدند. از باب اول سفر تثنیه تورات کنونی نیز استفاده می شود که نام این دو نفر "یوشع" و "کالیب" بوده است.
ثعلبی در عرائس الفنون گفته است که کالب بن یوفنا شوهر خواهر حضرت موسی یعنی شوهر مریم دختر عمران بود و ابن اثیر در کامل ضمن داستان فتح اریحا همین مطلب را ذکر کرده است. ولی قول به پیامبری پس از یوشع با ظاهر گفتار مسعودی در اثبات الوصیه و نیز با آن چه یعقوبی در تاریخ خود گفته است، مخالفت دارد.
مسعودی گوید: «چون هنگام وفات یوشع رسید، خداوند بدو وحی کرد که امانتی را که نزد اوست به فرزندش فنحاس ‍بسپارد. یوشع نیز فنحاس را خواست و مواریث انبیاء را بدو سپرد و از دنیا رفت و پس از فنحاس نیز فرزندش بشیر بن فنحاس به مقام پیغمبری نایل شد.» یعقوبی می گوید: «پس از یوشع بن نون، دوشان کفری زمام کار بنی اسرائیل را به دست گرفت و هشت سال میان آن ها بود و پس از وی، عثنایل بن قنز برادر کالب که از سبط یهودا بود به کار بنی اسرائیل قیام کرد و چهل سال میان آن ها بود.»

Sources

Keywords