تعبیر خواب

این کتاب یکی از آثار و تألیفات علامه محمد باقر مجلسی است که به زبان فارسی می باشد. علامه در این اثر خود به تعبیر خواب در موضوعات مختلف پرداخته و آنها را در 61 باب تدوین کرده است. این کتاب به گفته محمد باقر بن محمد تقی آملی: چند کلمه ای است در بیان معرفت خواب و آنچه از آیات و احادیث معتبره ظاهر می شود و در ادامه این مطلب، در مورد خواب زنان مومنه و پارسا و زنان دیگر گفته و سپس در مورد خواب کودکان و خواب مردان سخن به میان آورده است.

معرفی اجمالی نویسنده:
علامه ملا محمد باقر مجلسی در دار السلطنه اصفهان متولد شد. تولد ایشان در خانواده علم و فضیلت و در عصر مرجعیت میرداماد فقیه و فیلسوف نامی اتفاق افتاد. علامه مجلسی در اواسط نیمه دوم سده یازدهم هجری و ده سال اول سده دوازدهم مشهورترین دانشمند فقیه و محدث نامی شیعه امامی، و شیخ الاسلام اصفهان و سرآمد علمای آن شهر عالم پرور بوده است. علامه سومین پسر ملا محمد تقی مجلسی است که او نیز از مفاخر علمای شیعه است و در اواخر حکومت صفویه با پشت کار فوق العاده و حوصله پر توانش توفیق یافت از راه تألیف و تصنیف کتاب ها و تدریس علوم و فنون اسلامی و تعلیم و تربیت شاگردان بسیار و اداره امور دینی شیعیان عصر خویش، آن چنان خدمت مثبت و سازنده ای به مردم مسلمان و شیعه ایران کند که هیچ مرجع روحانی دیگری چنین توفیقی نیافته است. بیشتر تحصیلات او در علوم دینی در خدمت پدر بزرگوارش بود
علامه از محضر بزرگانی چون ملاحسنعلی شوشتری، آقا حسین محقق خوانساری، میرزا رفیع الدین طباطبائی نائینی، شیخ عبدالله بن جابر عاملی، شیخ محمد جبل عاملی (نوه شهید ثانی)، ملا محمد صالح مازندرانی (شوهر خواهرش) و بسیاری دیگر از علما و فضلا کسب فیض کرد و اجازه گرفت. مدتی نیز در خدمت فقیه و حکیم نامی "ملا محسن فیض کاشانی" در فنون مختلف علمی بود و از او نیز اجازه گرفت. از میان 211 نفر شاگردان مسلم او که در یک کتاب نامشان آمده، بعضی از شاگردانش را که مشهور ترند، نام می بریم: 1- سید نعمت الله جزایری، 2- میرمحمد صالح خاتون آبادی، 3- ملا ابوالحسن شریف عاملی، 4- حاج محمد اردبیلی، 5- میرزا عبدالله تبریزی اصفهانی (مؤلف ریاض العلماء)، 6- ملا محمد سراب تنکابنی، 7- میرمحمد حسین خاتون آبادی (نوه دختری علامه)، 8- ملا رفیعا گیلانی، 9- سید ابوالقاسم خوانساری. اگر چه به گفته بزرگانی چون سید نعمت الله جزایری، شاگردان مجلسی را بیش از هزار نفر گفته است، از دانشمدان و مردان نامی معاصر با علامه مجلسی هم می توان فقط به نام چند نفر از جمله ملا محمد باقر سبزواری، شیخ حر عاملی، سید هاشم بحرانی، آقا جمال الدین خوانساری، شیخ محمد علی حزین لاهیجی اشاره کنیم. علامه مجلسی دو همسر داشته است که از همسر اول صاحب یک پسر و دو دختر شد و از همسر دوم خود صاحب یک پسر و یک دختر شد. گفته شده که علامه همسر سومی هم داشته که از آن صاحب دو پسر و دو دختر شد. علامه در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان سال 1110 هـ.ق در اصفهان شهر خود به جهان باقی شتافت. ایشان را در کنار مسجد جامع، پایگاهش و نزدیک خانه اش، جنب پدر علامه اش ملا محمد تقی مجلسی مدفون کردند. آرامگاه او در کنار مسجد جامع اصفهان واقع است.

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل 61 باب و یک خاتمه به شرح زیر است:
1. باب اول: در بیان فصل و سال
2. باب دوم: در دانستن خواب به چند نوع و چطور باید تعبیر شود.
3. باب سوم: در بیان دیدن خواب فرشتگان و کروبیان و غیره
4. باب چهارم: در دیدن آسمان و آفتاب و ماه و ستارگان و ابر و رعد و برق و باد و باران و ژاله
5. باب پنجم: در بیان دریا ها و رودهای عظیم و چاه ها و کاریز ها و چشمه ها و خندق و کشتی ها
6. باب ششم: در دیدن بیابان و عمارت و بوستان ها و مسجد و مناره و منبر و محراب و...
7. باب هفتم: عمارت ها و بوستان ها و دروازه و کوشک و اسباب دکان و ایمنی و مال و عیش
8. باب هشتم: در بیان عطریات در مذب از مشک و عنبر و کافور و سایر عطر ها و هر چه که در آن بوی خوش آید.
9. باب نهم: در بیان دیدن پیر و جوان و غلام و کنیز و...
10. باب دهم: در بیان دیدن غسل و تیمم و وضو و دست و پا شستن و...
11. باب یازدهم: در بیان سر تراشیدن و ناخن گرفتن
12. باب دوازدهم: در بیان قفل و کلید و سراپرده و تخت و کرسی و چادر و عمارت و رخت و بالش و...
13. باب سیزدهم: در دیدن دیگ و دیگ دان و خاکستر و انگشتر و...
14. باب چهاردهم: در بیان دیدن مردمان برهنه و زمین گیر و سباع
15. باب پانزدهم: در بیان حجامت و رگ زدن و...
16. باب شانزدهم: در بیان دیدن آزار و خوره و پیسی و زرداب و آبله و ریش ها و جوش ها و...
17. باب هفدهم: در بیان بول و غایط آبستن شدن
18. باب هجدهم: در بیان دیدن درختان و سبزه و مرغزار
19. باب نوزدهم: در بیان شراب و فقاع و شیره ها
20. باب بیستم: در بیان دیدن روشنایی شمع و چراغ و قندیل و مشعل و دود و روشنی و تاریکی و...
21. باب بیست و یکم: در بیان دیدن زر و جواهر و مروارید و دینار و درهم و طلا و نقره و مس و روی و برنج و قلع و زینت زنان و...
22. باب بیست و دوم: دیدن تاج و انگشتر و حلقه و گوشواره و نگین و...
23. باب بیست و سوم: در بیان جامه های رنگین از شلوار و دستار
24. باب بیست و چهارم: در بیان غل و زنجیر و زندان و بند و دام و چوب زدن و تازیانه زدن و سوزن خام و...
25. باب بیست و پنجم: در بیان تزویج نکاح و بوسیدن و کنار گرفتن و صباع کردن و لهو و لعب و سرور و مهمانی و فتنه و عروسی نمودن
26. باب بیست و ششم: در بیان سلاح و آلت جنگ و پادشاه و سوگند خوردن و طبل و بوق و کرنا و سبیل و باد و منجنیق
27. باب بیست و هفتم: در بیان دیدن آئینه و پادشاه و سوگند
28. باب بیست و هشتم: در بیان دیدن بیماری ها و امراض و...
29. باب بیست و نهم: در دیدن شادروان، بساط و گورستان و مرده و نماز بر جنازه و کفن و زیارت گور به گور گردیدن
30. باب سی ام: در بیان دیدن تازیانه و چوب زدن و بر دار کشیدن و دست و پا زدن و اندام شکستن و بر دشمن ظفر یافتن
31. باب سی و یکم: در بیان دیدن جوال ها، نرخ ها، آتش و...
32. باب سی و دوم: در بیان پریدن از جایی به جایی و رفتن به آسمان
33. باب سی و سوم: در بیان سخن گفتن با بهایم و حشرات
34. باب سی و چهارم: در بیان دیدن گریستن و گریختن از دشمن ترسیدن و از سباع و بهایم اندر همه حال شاد شود و منازعه کردن و از دشمن ترسیدن و از سباع و بهایم ایمن بودن
35. باب سی و پنجم: در بیان دیدن قصاب و گوسفند کشتن
36. باب سی و ششم: دیدن گوسفندان، میش، بز و پشم، شبانی و آلات آنها و...
37. باب سی و هفتم: در بیان دیدن آهو و خرگوش و گاو کوهی و گورخر و...
38. باب سی و هشتم: در بیان آلات گاو و احشای آنها
39. باب سی و نهم: در بیان دیدن فیل و سرگین و آلات و...
40. باب چهلم: در دیدن خوک و خرس و کلاغ و موش و گربه و...
41. باب چهل و یکم: در بیان اژدها، کشف کژدم، خرچنگ
42. باب چهل و دوم: در دیدن سباع و گوشت و پوست
43. باب چهل و سوم: در بیان گرگ، روباه، راسو، شغال و...
44. باب چهل و چهارم: در بیان انواع نان ها
45. باب چهل و پنجم: در دیدن مرغ ها و پر و پوست و...
46. باب چهل و ششم: در دیدن مگس و ملخ و شپش و مورچه و...
47. باب چهل و هفتم: در دیدن ماهی، کشف، سرطان و آنچه در دریا می باشد.
48. باب چهل و هشتم: در دیدن کژدم و حشرات زهر دار و اینها همه دشمن انسانند به مقار بزرگی زهرش اذیت می رساند
49. باب چهل و نهم: در دیدن شیطان و جن و پریان و جاویدیان و کاهنان و...
50. باب پنجاهم: در دیدن اهل بازار از هر صنف
51. باب پنجاه و یکم: در چیز هایی که موجب درازی عمر ملوکست و نیکویی حال ایشان و دیدار امامان
52. باب پنجاه و دوم: در بیان عبادت و شک و تسبیح و صلوات و رکوع و سجود و استغفار و قرآن و نماز و روزه و صلوات در خواب و امر و نهی
53. باب پنجاه و سوم: در بیان آیات مثل زلزله، کسوف، خسوف و بر آتش افتادن
54. باب پنجاه و چهارم: در بیان گبر و ترسا و کلیسا، کشیش، ناقوس و...
55. باب پنجاه و پنجم: در بیان دیدن خان ها و جای ها و آمدن و دیدن فرش ها و امثال آنها
56. باب پنجاه و ششم: در بیان امیران و بزرگان و صاحب سرهنگ و متجم
57. باب پنجاه و هفتم: در دیدن قطران و...
58. باب پنجاه و هشتم: در دیدن حساب
59. باب پنجاه و نهم: در دیدن حصار
60. باب شصتم: در دیدن حصیر
61. باب شصت و یکم: در دیدن حوض
خاتمه در بیان خواب و تعبیر خواب و معبر است.

Sources

Keywords