مالک و رضوان؛ فرشته های مأمور دوزخ و بهشت

قرآن در سوره زخرف آیه 77 می فرماید: جهنمیان خطاب می کنند به مالک جهنم «و نادوا یا مالک؛ فریاد می کنند ای مالک»! «لیقض علینا ربک» (دیگر نمی گویند «ربنا») پروردگارت کار ما را تمام کند.
از قرآن کریم چنین استنباط می کنیم که آن موجود و آن ملک و فرشته ای که اختیاردار جهنم است نامش 'مالک' است. این نامگذاری مثل نامگذاریهای دنیا نیست که نامگذاری می کنند تا با همدیگر اشتباه نکنند، نام (در) آنجا یعنی صفت، یعنی حقیقت، غیر از نامگذاری اینجاست (که) به یکی می گوییم 'حسن'، حسن یعنی نیک، ولی ما به او می گوییم 'حسن' نه به اعتبار اینکه نیک است، اسم گذاشته ایم، قرارداد کرده ایم، ممکن است خیلی هم زشت باشد ما به او بگوییم 'حسن'. اسم گذاری است، غیر از این است که صفت و حقیقت باشد.
در اخبار هم زیاد وارد شده که آن فرشته مأمور جهنم نامش 'مالک' است و متقابلا خادم بهشت نامش 'رضوان' است، و این نکته ای و لطیفه ای دارد. چطور شده که آنجا نگفته اند مالک بهشت، گفته اند 'رضوان'، ولی اینجا گفته اند مالک جهنم؟ این برای آن است که در آنجا سخن، سخن خشنودی و رضای پروردگار است، او باب رضوان الهی است، یعنی آن کسی که از خودخواهی و خودپرستی و مالکیت نفس گذشته و تسلیم امر پروردگار و راضی به رضای پروردگار است، او می شود بهشتی. این 'مالک' که در اینجا گفته می شود، مظهری است از آن خودخواهی های انسان و مالکیت انسان خودش را و خودپرستی های انسان. این است که نام این شده "مالک" و نام آن شده "رضوان".

Sources

Keywords