نقد نظریه طبقاتی در مورد گرایش به مذهب

مطابق نظریه طبقاتی، طبقات مولد و پیشرو مانند طبقه کارگر پیوندی با مذهب ندارند (یعنی بالذات پیوندی ندارند، کاری به آن ندارند) چون طرز تفکر آنها در نتیجه شرایط زیست آنها مترقی و علمی است! بر عکس طبقات استثمارگر و غیر مولد که برای حفظ منافع خود نیاز به مذهب دارند.
این نظریه نیز چندان با واقعیت وفق نمی دهد و مشاهدات و آمار خلاف آن را ثابت می کند. کشاورزان شاید مولدترین طبقه اجتماع باشند و در عین حال مذهبی ترین آن. روشنفکران به عکس، عموما غیر مولد ولی کمتر از تمام طبقات با مذهب پیوند دارند. (پس به مسئله طبقه روشنفکر و غیره مربوط نیست) بیکاران کمتر از کارگران شاغل، به مذهب علاقه نشان می دهند.
در میان کارگران کشورهای صنعتی گرایش به مذهب در قرن حاضر بیش از قرن گذشته و در دهه های اخیر بیش از دهه های پیشین است. از همه مهم تر در کشور شوروی و دمکرات های توده ای که طبق ادعای خودشان در آنها اختلاف طبقاتی از میان رفته و تمام افراد، مولد هستند مذهب نه تنها از بین نرفته بلکه نفوذ آن روز افزون است.
اینها با چه توجیه می شود؟ این جز یک تز شکست خورده چیزی نیست ولی از بس این حرف ها را همین جور قالبی تکرار می کنند، عبارت های خوبی قبلا ساخته پرداخته اند و این عبارت ها را تکرار می کنند و به عبارت دیگر از بس این حرف ها را با عبارت های خیلی زیبا تکرار می کنند، کسی روی اینها فکر نمی کند که آیا این حرف ها درست است یا نادرست.

Sources

Keywords