رابطه حکومت و امامت از نظر شیعه

سؤال مطرح شده که یک مرزی بین مسأله حکومت و امامت هست، به این ترتیب که امامت وظایفی به عهده دارد که یک شعبه اش شعبه حکومت است. معلوم نیست غیر از حکومت شعبات دیگرش چیست که مسأله حکومت در آن حل نشود و جریان را توجیه نکند؟ آنچه که ما تا حالا از اسلام یاد گرفته ایم این است که بین دنیا و آخرتمان یا اعمال دنیا و آخرتمان مرزی نیست. آنچه که به عنوان اعمال اخروی بیان می شود به عنوان ضمانت برای عمل به اعمال دنیا و دخالت در زندگی دنیاست و اعمال دنیای ما برای کمال و بهتر کردن زندگی اجتماعی و استوار کردن حکومت اجتماعی بر جامعه می باشد.
در قرآن کریم هم می بینیم که خدا بهترین مدال را به کسانی می دهد که خواسته اند در اعمال عبادی خودشان زندگی دنیا و حاکمیت دنیا و دادن آن به دست عدالت را ثابت بکنند. بزرگترین ارزش ها را برای جهاد قائل شده. در زندگی ائمه هم می بینیم که تمام دستورات و روش زندگیشان توجیه کننده این بوده که دنبال استیفای حقوق و بدست آوردن حق حاکمیت و حکومت بوده اند چه آن هایی که علنا مبارزه می کردند و چه آنها که یا در زندان و یا در مخفیگاه رهبری سازمان های مخفی را داشتند. این است که نمی توانیم وظایف دیگری غیر از حکومت برای امامت توجیه کنیم زیرا حکومت آنها بر همه اعمال امامت توجیه خواهد شد.

پاسخ
امامت در میان شیعه در سطحی بالاتر از حکومت مطرح است که حکومت یکی از شئون امامت خواهد بود و آن سطح بالاتر، سطح بیان و توضیح اسلام و مرجع بودن برای احکام دین است در سطح عصمت و خطا ناپذیری. ما می گوییم یکی از شئون پیغمبر اکرم (ص) حکومت بود. این که مرز نیست. یکی از شئونی که پیغمبر اکرم در میان مردم داشت حکومت بود، ولی این حکومت حکومت از ناحیه مردم و حقی نبود که مردم به او داده باشند، حقی بود که خدا به او داده بود به دلیل اینکه او بشری بود فوق بشرهای دیگر.
به عبارت دیگر پیغمبر به دلیل اینکه مبین احکام الهی بود و با عالم غیب اتصال معنوی داشت، حکومت هم در میان مردم داشت. ما نباید مرزی میان دنیا و آخرت قائل بشویم و تفکیک کنیم میان امام و حاکم و بگوییم امام مربوط به آخرت مردم است و حاکم مربوط به دنیای مردم. ما می گوییم در میان شیعه مسأله دیگری مطرح است که اگر آن مسأله را ثابت بکنیم، حکومت هم خودبخود ثابت شده است. ما مقامی تالی مقام نبوت قائل می شویم که با وجود و حضور آن مقام، دیگر سخنی از حکومت غیر مطرح نیست. همینطور که با وجود پیغمبر سخنی از حکومت غیر مطرح نیست، با وجود امام در سطحی که شیعه معرفی می کند، نیز سخن حکومت غیر مطرح نیست. سخن حکومت به آن معنا که امروز مطرح است، در وقتی مطرح است که ما فرض کنیم امامی در دنیا وجود نداشته باشد یا مثل زمان ما امام غایب باشد. و الا با وجود و حضور امام در سطحی که شیعه می گوید تکلیف مسأله حکومت خود به خود مطرح و روشن شده است.

Sources

Keywords