نتیجه ایمان و عمل صالح

وقتی قرآن کریم کلمه عمل صالح را به کار می برد، عمل شایسته باید از چه نظر شایسته باشد؟ "عمل" را پشت سر "ایمان" ذکر می کند. هر ایمانی نوعی عمل را ایجاد می کند، عمل انسان را ایمان انسان تعیین می کند. یک فرد وقتی موحد و خداشناس شد، خود خداشناسی، برای انسان برنامه تعیین می کند. به قول امروزی ها جهان بینی برای انسان ایدئولوژی می سازد. انسان جهان را هرگونه که ببیند، آن برنامه عملی که باید تنظیم کند خواه ناخواه باید بر اساس آن نوع بینش باشد. «و من یؤمن بالله» آن کسی که بینش او بینش توحیدی باشد «و یعمل صالحا» و بر اساس بینش توحیدی عمل کند، عملش شایسته بینش او باشد، اولین بشارت قرآن برای چنین فردی این است: «یکفر عنه سیئاته» ایمان و عمل صالح گناهان او را جبران می کند و روی بدی های او را می پوشاند. این همان مسئله مغفرت الهی است. نمی شود که از بشر عادی انتظار داشت که گناه از او سر نزند. ولی یک وقت هست که گناه در حدی است که روی عمل صالح را می پوشاند و یک وقت هم ایمان و عمل در حدی است که روی گناه را می پوشاند. این که در قرآن مجید آمده است به اعمال مردم رسیدگی می شود و میزان و سنجشی در آنجا هست معنایش این است که تا کدام طرف بچربد، آیا اعمال صالح روی اعمال ناصالح را می پوشانند و یا اعمال ناصالح روی اعمال صالح را می پوشانند؟ آنجا که اعمال صالح روی گناهان را می پوشانند قرآن تعبیر به "تکفیر" یعنی پوشاندن و جبران کردن می کند و آنجا که گناهان روی اعمال نیک را می پوشانند و غلبه با گناهان است تعبیر به "حبط" می شود. اعمال صالح چنین افرادی حبط می شود و از بین می رود. پس «یکفر عنه سیئاته» یعنی خداوند گناهان او را می پوشاند. همیشه عرض کرده ایم که ماده "کفر" که کلمه "کفر" هم از آن مشتق است به معنی پوشاندن است. خداوند متعال هر انسانی اعم از مسلم و کافر را با فطرت توحیدی آفریده است و همه مردم در فطرت یکسان هستند. کافر از آن جهت کافر نامیده می شود که روی فطرت خودش را با اعمال ناصالح می پوشاند، روی حقیقت را می پوشاند، یعنی حقیقتی بر او ظاهر می شود ولی او روی آن را می پوشاند و می خواهد آن را نبیند. این اولین بشارت برای موحدی است که عمل صالح انجام می دهد. «و یدخله جنات تجری من تحتها الانهار؛ و آنها را به بهشت هایی وارد می کند که در زیر آن نهرها جاری است»، «خالدین فیها؛ و جاویدان و برای همیشه در سعادت باقی خواهند ماند»، «ذلک الفوز العظیم؛ و آن است فوز و رستگاری بزرگ» (تغابن/9)

Sources

Keywords