معنای خیر در قرآن

در قرآن کریم در آیه 16 سوره تغابن آمده: «و انفقوا خیرا لانفسکم؛ آن چیزی که برای خودتان خیر است انفاق کنید». در معنای این آیه احتمالاتی هست. «انفقوا» معنایش معلوم است که همان انفاق است، مخصوصا که قبل از آن، سخن از مال بود: «انما اموالکم و اولادکم فتنه؛ اموالتان و فرزندانتان صرفا آزمایشی برای شمایند» (تغابن/ 15). اگر «خیرا» مفعول «انفقوا» باشد یعنی خیر را انفاق کنید. در قرآن به طور مکرر از ثروت حلال تعبیر به خیر شده است، مانند «ان ترک خیرا الوصیه للوالدین و الاقربین؛ اگر مالی بر جای گذاشت، برای پدر و مادر و نزدیکان، مطابق عرف (مقداری را) وصیت کند» (بقره/ 180). در اینجا هم می فرماید: «انفقوا خیرا لانفسکم» از این خیرها چیزی به خودتان انفاق کنید، که بعضی از مفسرین گفته اند مفهوم اجتماعی دارد، یعنی شما اگر از مال خودتان به افراد دیگر خیر برسانید به خودتان رسانده اید، یعنی دیگران هم مثل شما هستند، باید آنها را از خودتان بدانید و آنها را غیر حساب نکنید.
ولی بعضی مثل صاحب تفسیر المیزان آیه را جور دیگری تفسیر کرده اند، گفته اند: در قرآن مکرر اعمال انسان را به عنوان پیش فرستاده ها تعبیر می کند مثل آیه 18 سوره حشر: «یا ایها الذین امنوا اتقوا الله و لتنظر نفس ما قدمت لغد؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! از خدا پروا دارید، و انسان باید بنگرد که برای فردا چه پیش فرستاده است» و تعبیر «ما قدمت یداه؛ و آنچه را پیش فرستاده» (کهف/ 57 و نبأ/ 40) و «بما قدمت ایدیهم؛ بخاطر اعمالی که از پیش فرستاده اند» (بقره/ 95، نساء/ 62، قصص/ 47، روم/ 36، شوری/ 48، جمعه/ 7) هم در قرآن کریم زیاد آمده است. بنابراین معنای آیه چنین است: انفاق کنید و پیش بفرستید خیر را برای خود، اعمال شما پیش فرستاده هاست، کوشش کنید که آن چیزی را که پیش می فرستید خیر باشد.

Sources

Keywords