پیوند محبت دو همسر از نظر قرآن

یک نوع از عشق درونی انسان عبارت است از آن مهر و رقت و صفا و صمیمیتی است که میان زوجین در طول زمان، در اثر معاشرت دائم و اشتراک در سختیها و سستیها و خوشیها و ناخوشیهای زندگی و انطباق یافتن روحیه آنها با یکدیگر پدید می آید. اگر اجتماع پاک و ناآلوده باشد و تمتعات زوجین همان طوری که اصول عفاف و تقوا ایجاب می کند به یکدیگر اختصاص یابد، حتی در دوران پیری که شهوت خاموش است و قادر نیست زوجین را به یکدیگر پیوند دهد، آن عاطفه صمیمانه، سخت آنها را به یکدیگر می پیوندد.
تدابیری که اسلام در روابط زوجین و غیره به کار برده است، سبب شده که در محیطهای اسلامی -برخلاف محیط اروپای امروز- این گونه صمیمیتها و مهر و صفاها و عشقها زیاد پیدا شود. در آیه قرآن آنجا که پیوند زوجیت را یکی از نشانه‏ های وجود خداوند حکیم‏ علیم ذکر می‏کند، با کلمه مودت و رحمت یاد می‏کند چنانکه می‏دانیم، مودت و رحمت با شهوت و میل طبیعی فرق دارد، می‏فرماید: «و من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجا وجعل بینکم موده ورحمه؛ یکی از نشانه ‏های خداوند این است که از جنس خود شما برای شما جفت آفریده است، و میان شما و آنها مهر و رأفت قرار داده است» (روم/ 21).
با اینکه ارتباط انسان با پدر و مادر و برادرش ارتباط نسبى است و از ریشه هاى عمیق خویشاوندى مایه مى گیرد و پیوند دو همسر یک پیوند قراردادى و قانونى است اما بسیار مى شود که محبت و علاقه ناشى از آن حتى بر علاقه خویشاوندى پدر و مادر پیشى مى گیرد، و این در حقیقت همان چیزى است که در آیه فوق با جمله «و جعل بینکم مودة و رحمة» به آن اشاره شده است. در حدیثى از پیامبر اکرم (ص) مى خوانیم که بعد از جنگ احد به دختر جحش فرمود دائى تو حمزه شهید شد، او گفت: «انا لله و انا الیه راجعون؛ از خداییم و به سوی خدا بازمی گردیم» (بقره/ 156). من اجر این مصیبت را از خدا مى خواهم. باز به او فرمود برادرت نیز شهید شد، دیگر بار انا لله گفت و اجر و پاداش خود را از خدا خواست. اما همینکه خبر شهادت همسرش را به او داد دست بر سرش گذاشت و فریاد کشید پیامبر فرمود: (آرى) «ما یعدل الزوج عند المرأة شىء؛ هیچ چیز براى زن همانند همسر نیست».
امام حسین (ع) یکی از همسرهایشان رباب نام دارد. این زن تا سالیان دراز در زیر سقف نمی‏رفت، غذای مطبوع‏ نمی‏خورد و دائما می‏گریست. می‏گفتند چرا در زیر آفتاب می‏نشینی؟ می‏گفت‏ بعد از اینکه بدن حسین من در زیر آفتاب بود... این علاقه شدیدی بود که میان این زن و ابا عبدالله وجود داشت‏ و این زن یک زن صالحه ‏ای بود که مصداق همین آیه بود: «ادخلوا الجنة انتم و ازواجکم تحبرون؛ شما و همسرانتان شادمانه داخل بهشت شوید» (زخرف/ 70). یکی از نظریات تحقیر آمیزی که درباره زن وجود داشته اینست که‏ میگفته ‏اند زن مقدمه وجود مرد است و برای مرد آفریده شده است. اسلام هرگز چنین سخنی ندارد، اسلام اصل علت غائی را در کمال صراحت‏ بیان می‏کند، اسلام با صراحت کامل می‏گوید، زمین و آسمان، ابر و باد، گیاه و حیوان، همه برای انسان آفریده شده‏ اند، اما هرگز نمیگوید زن برای‏ مرد آفریده شده است، اسلام میگوید هر یک از زن و مرد برای یکدیگر آفریده شده ‏اند: «هن لباس لکم و انتم لباس لهن؛ زنان زینت و پوشش‏ شما هستند و شما زینت و پوشش آنها» (بقره/ 187). اگر قرآن زن را مقدمه مرد و آفریده‏ برای مرد میدانست قهرا در قوانین خود این جهت را در نظر می گرفت، ولی‏ چون اسلام از نظر تفسیر خلقت چنین نظری ندارد و زن را طفیلی وجود مرد نمیداند در مقررات خاص خود درباره زن و مرد به این مطلب نظر نداشته‏ است.
 

Sources

Keywords