فرصت الدوله شیرازی

میرزا محمد نصیرالحسینی (زاده ۱۲۳۳ خورشیدی در شیراز - درگذشته 1 آبان ماه ۱۲۹۹ خورشیدی در شیراز) استاد صرف و نحو و منطق و هیئت و ریاضی و حساب، ملقب به «میرزا آقا» که در شعر «فرصت» تخلص می‌کرد و بیشتر به فرصت شیرازی معروف است شاعر، نقاش، موسیقی دان و ادیب ایرانی بود.
او فرزند جعفر بود و در سال ۱۲۷۱ه. ق. در شیراز متولد شد. علاوه بر علوم فقه و اصول و کلام و فلسفه و منطق به علم حدیث نیز روی آورد. فرصت الدوله در بنیان فرهنگ نوین در ایران نقش مهمی داشت. فرصت به اروپا نیز مسافرت کرد و از کسانی بود که برای مشروطیت فعالیت زیاد داشت. فرصت الدوله نه فقط زبان انگلیسی را فرا گرفت بلکه از دانشمندی آلمانی خط میخی را هم آموخت و احتمالاً اولین ایرانی است که خط میخی را می‌دانست. وی در سال ۱۳۳۱ ه‍. ق. روزنامه فارس را در شیراز منتشر نمود.
فرصت الدوله در سال ۱۳۳۹ ه. ق. در شیراز در سن 66 سالگی درگذشت و در جوار آرامگاه حافظ دفن شد.
از آثار او می توان: آثار عجم (شیرازنامه) در زمینه تاریخ و جغرافیای شیراز، اشکال المیزان در زمینه منطق، دریای کبیر، بحر الالحان در زمینه موسیقی و عروض، مثنوی هجرنامه، شطرنجیه، منشآت نثر را نام برد.

Sources

Keywords