آرامش روح و جان در پرتو ایمان به معاد

اعتقاد به زندگی پس از مرگ نه تنها در تهذیب نفوس و اخلاص قلوب و پرورش اخلاق و پاکی اعمال موثر است، بلکه در بهبود حال انسان در همین زندگی دنیا اثر عمیقی دارد. می دانیم مهمترین چیزی که انسان از آن رنج می برد، و شربت زندگی را در کام او ناگوار می سازد، و اعصاب او را درهم می کوبد، انواع نگرانیها است که زندگی آدمی را احاطه کرده. نگرانی از گذشته و فرصتهای از دست رفته و زیانهائی که دامنگیر انسان شده. نگرانی از آینده و پایان زندگی و از دست دادن دوستان و بستگان و فرزندان و اموال و ثروتها و قوای جسم و جان. و نگرانی از حوادث گوناگون پیش بینی نشده که همچون طوفانی آرامش زندگی را برهم می زند. به همین دلیل دانشمندان آگاه می گویند: بشر امروز با پیشرفت علم طب و فنون جراحی در عین اینکه بر بسیاری از بیمارها فائق شده، و حتی قسمتی را به کلی ریشه کن ساخته، ولی از بیماریهای روانی بیش از گذشته رنج می برد، لذا آمار اینگونه بیماران روز به روز درحال گسترش است. تا آنجا که به قول یکی از اساتید معروف جامعه شناسی دانشگاه پرینستون «دونالد لایت» «تنها در آمریکا درحال حاضر حدود پنج میلیون نفر! زندگی می کنند که در دوران عمرشان لااقل یکبار اقدام به خودکشی کرده اند، و با تمام کوششهائی که از سوی انجمهای مبارزه با خودکشی در این زمینه به عمل آمده اثر قابل ملاحظه ای حاضل نشده است، اینها کسانی هستند که به خاطر یأس و احساس پوچی حیات و تنهائی و بی اعتقادی به زندگی و دلهره و اضطراب، تشویش ناشی از بحرانهای اجتماعی، دست به این کار می زنند، و این امری نیست که با وسائل فوق قابل علاج باشد».

با اینکه عصر ما از یک جهت عصر راحتی انسان است ساعات کار نسبت به گذشته کم شده، بارها از دوش انسان برداشته شده و بر دوش چرخهای عظیم کارخانجات افتاده، و حتی در درون خانه ها وسائل برقی کارهای مشکل و سنگین را برعهده گرفته، خانه ها مدرن تر و مجهزتر، وسائل نقلیه بسیار مرتب تر، سفرهائی که در سابق قطعه ای از «سقر» (دوزخ) محسوب می شد، به صورت یک وسیله موثر تفریحی در آمده، و بالاخره انواع وسائل سرگرمیهای مطبوع و مدرن و سالم رنگ تازه ای به زندگی او بخشیده است. با این حال انتظار می رود انسان عصر ما در آرامش کامل فرو رود، و از سلامت کامل جسم و روح برخوردار باشد، ولی به روشنی می بینیم اضطراب و نگرانی او را بیش از همیشه رنج می دهد.

بیماران روانی روز بروز بیشتر، خودکشی در حال گستردگی، و پناه بردن به مشروبات الکی و مواد مخدر در افزایش است. عامل اصلی این امر عمدتا احساس پوچی و بی هدف بودن زندگی، احساس نداشتن پناهگاه در مشکلات طاقت فرسا، تصویر وحشتناک از چهره مرگ، و بدبینی آزار دهنده و گاه ترس از آینده جهان، و آینده زندگی شخصی است.

بدون شک ایمان به سرای دیگر، و زندگی جاویدان در آن عالم توأم با آرامش و عدالت می تواند به این نگرانیها پایان دهد. پرفسور «یونگ» استاد معروف روانکاوی که از دستیاران مشهور فروید است در یکی از سخنان خود می گوید: دو سوم بیمارانی که از سراسر جهان به من مراجعه کرده اند افراد با سواد و موفقی هستند که درد بزرگ یعنی پوچی و بی معنی بودن زندگی آنها را رنج می دهد، علت این است که بشر قرن بیستم به خاطر پیشرفت تکنولوژی و کوته نظری و تعصب، مذهب را از دست داده، و سرگشته در جستجو روح خویش است، و تا مذهبی نیابد آسایش ندارد، چرا که بی مذهبی سبب بی معنی بودن و پوچی زندگی می شود!

به قرآن بازمی گردیم و از آن کمک می گیریم. در سوره یونس اشاره لطیفی به این معنی می بینیم، آنجا که می گوید: "الا ان اولیاء الله لا خوف علیهم و لا هم یحزنون....-لهم البشری فی الحیاه الدنیا وفی الاخره" «آگاه باشید اولیاء و دوستان خدا. نه ترسی (از آینده) دارند و نه غمی (از گذشته)... آنها در زندگی دنیا و در آخرت شاد و مسرورند».

آری آنها کسانی هستند که به خدا دل بسته اند و به آن اقیانوس بزرگ جهان هستی پیوسته، و زندگی دنیا را گذرگاهی برای زندگی جاویدان جهان آخرت می دانند، و به این جهت نه احساس تنهائی دارند، و نه احساس پوچی در زندگی. با این سخن به آثار گوناگون ایمان به رستاخیز در زندگی فردی و اجتماعی، مادی و معنوی انسان پایان می دهیم، هرچند بحثهای ناگفته هنوز در اینجا بسیار است.

Sources

Keywords