تجاوز و دشمنی، یکی از حجابهای معرفت از دیدگاه قرآن

یکی از عواملی که سبب می شود انسان چشم قلبش نابینا گردد و بر دلش زنگار نشیند و نهایتا حق را نبیند، تجاوزگری و دشمنی انسان با خداوند است. قرآن کریم در آیه 74 سوره مبارکه یونس می فرماید: "ثم بعثنا من بعده رسلا الی قومهم فجاوهم بالبینات فما کانوا لیومنوا بما کذبوا من قبل کذلک نطبع  علی قلوب  المعتدین"

ترجمه:

«سپس بعد از او (بعد از نوح) رسولانی به سوی قومشان فرستادیم، و با دلائل روشن به سراغ آنها آمدند، ولی آنان به چیزی که پیش از آن تکذیب کرده بودند ایمان نیاورند، اینچنین بر دلهای تجاوزکاران مهر می نهیم».

تفسیر و نتیجه:

در سوره یونس قبل از این آیه سرگذشت «نوح» را بیان می کند که در میان قوم خود به امر هدایت و انذار برخاست، ولی آنها به تکذیب او پرداختند، اما خدوند آن قوم سرکش را با طوفان هلاک کرد، و مومنانی را که همراهش بودند به وسیله کشتی نجات داد و وارثان روی زمین قرار داد. سپس می افزاید: بعد از نوح رسولانی را به سوی اقوامشان فرستادیم، هر رسولی به سوی قوم خود آمد و دلائل روشن از معجزات و دلائل منطقی  و آئینی که محتوایش بر حقانیتش شهادت می داد برای  آنها آوردند، ولی آنها سر تسلیم فرود نیاوردند، و همچنان بر تکذیبی که از قبل داشتند پافشاری کردند. در پایان آیه که شاهد سخن ما است می فرماید: «اینگونه بر دلهای تجاوزکاران مهر می نهیم (کذلک نطبع علی قلوب المعتدین) اشاره به اینکه تجاوزگری و اعتداء حجابی بر دل می افکند و مهری بر قلب می نهد که انسان هر قدر آیات الهی را هم ببیند حق را از باطل تشخیص نمی دهد. این مهر الهی که بر دلهای این گروه تجاوزگر می خورد هم ممکن است جنبه مجازات الهی داشته باشد، و هم اثری از آثار ادامه تجاوز، و منظور از تجاوز در اینجا در برابر حق و ادامه عصیان و گناه و دشمنی با رسولان الهی است. جمله "فما کانوا لیومنوا بما کذبوا من قبل" ( آنها که به چیزی که پیش از آن تکذیب کرده بودند ایمان نیاوردند) اشاره به این است که نخست بعضی از انبیاء به سراغ آنان آمدند آنها به تکذیب پرداختند، بار دیگر انبیای دیگری آمدند و دلائل روشنی برای آنها آوردند باز ایمان نیاوردند، و این به خاطر آن بود که عناد و لجاج پرده های ضخیمی بر عقلشان افکنده بود. بعضی نیز گفته اند منظور از تکذیب کنندگان همان قوم نوح است که در طوفان از بین رفتند و منظور از قومی که ایمان نیاوردند کسانی هستند که بعد از آنها به وجود آمدند ولی راه قوم تجاوزگر نوح را ادامه دادند. ( ولی لازمه  این تفسیر این است که مرجعهای ضمیر در جمله های «کذبوا» و «لیومنوا» متفاوت باشد و این بعید به نظر می رسد بنابراین بهتر  همان تفسیر اول است). این احتمال نیز داده شده است که منظور اقوامی است که بعد از نوح به وجود آمدند و حقائقی از دعوت انبیای پیشین برای آنها نقل شد و آنها به تکذیب برخاستند، سپس پیامبرانی با بینات آمدند، باز هم همان تکذیب را ادامه دادند، به این ترتیب اول مربوط به مطالبی بوده که به صورت نقل به آنها  رسیده بود، و تکذیب دوم مربوط به مطالبی بوده که خودشان از انبیاء دیدند. این تفسیر نیز مناسب به نظر می رسد و جمع میان هر دو تفسیر نیز بعید نیست.

Sources

Keywords