استقرار و آرایش نظامی نیروها در منطقه عملیاتی

لشکر قریش به مدینه نزدیک شد، تا به احد رسید، و رسول خدا (ص) اصحاب خود را که هفتصد نفر بودند بیاراست و عبدالله بن جبیر را به سرکردگى پنجاه نفر تیرانداز از مامور حفاظت از دره کرد، و آنان را بر دهانه دره گماشت، و تاکید کرد که مراقب باشند تا مبادا کمین گیران دشمن از آنجا بر سپاه اسلام بتازند، و به عبدالله بن جبیر و نفراتش فرمود: «اگر دیدید، لشکر دشمن را شکست دادیم، حتى اگر آنها را تا مکه تعقیب کردیم، مبادا شما از این محل تکان بخورید، و اگر دیدید دشمن ما را شکست داد و تا داخل مدینه تعقیبمان کرد باز از جاى خود تکان نخورید، و هم چنان دره را در دست داشته باشید.»
منطقه عملیاتى، دامنه کوه احد در شمال مدینه بود. پیامبر بزرگوار اسلام سپاهش را به بهترین شکل ممکن آرایش نظامى داد. کوه احد را در پشت قرار داد؛ و بر شکاف میان دو کوه احد و عینین که احتمال مى رفت سپاه دشمن از پشت حمله کند، پنجاه نفر تیرانداز گمارد. ضمن سفارشهاى لازم نظامى به این عده دستور داد که در هر شرایطى تا رسیدن فرمان بعدى محل مأموریتشان را ترک نکنند و فرمود که سواران دشمن را تیرباران کنند، چون در مقابل تیر قادر به پیشروى نخواهند بود.
حضرتش در مقابل فرماندهان هر یک از جناحهاى دشمن فرماندهى لایق و مناسب گماشت و طى سخنانى رزمندگان اسلام را به جهاد در راه خداوند ترغیب کرد.
ابوسفیان نیز لشکر کفر را آرایش نظامى داد. او خالد بن ولید را با دویست سواره در کمین گمارد و گفت «هر وقت دیدید که ما با لشکر محمد در هم آمیختیم، شما از این دره حمله کنید، تا در پشت سر آنان قرار بگیرید.»
زبده ترین فرماندهان قریش را بر جناحهاى چپ و راست گماشت، به ویژه به پرچمداران توصیه کرد که پرچم را تا پاى جان برپا نگه دارند، و به آنان گفت: «اگر پرچم سرنگون شود، دیگر براى ما بقایى نخواهد بود.»
رسول خدا (ص) اصحاب خود را آماده نبرد ساخته، رایت (پرچم) جنگ را به دست امیرالمؤمنین (ع) داد.