زندگینامه شیخ طوسی

این کتاب به قلم توانای فقیه شیعی آقا بزرگ تهرانی نگاشته شده است. این کتاب با تمامی اختصار و ایجازش مشتمل بر نام بسیاری از رجال شیعی و کتاب های آنان است. شیخ طوسی که همه زندگی خود را در راه خدمت به دین و مذهب صرف نمود و به همین منظور شایستگی مقامی والا را در جهان اسلام به ویژه در مذهب شیعه احراز کرد و به جهت افاده علمی فراوانش در زمره بزرگترین دانشمندان و ارکان زمان در آمد تا آنجا که همواره نام وی با شگفتی و بزرگداشتی هر چه تمام تر بر زبان ها جاری می شود، از این جهت آقا بزرگ تهرانی به نگارش زندگینامه ایشان دست زدند.

معرفی اجمالی نویسنده:
آیت الله شیخ محمد محسن (آغا یا آقا بزرگ) تهرانی، عالم بزرگ شیعه، کتابشناس و رجالی بزرگ، در 11 ربیع الاول سال 1293 هـ ق در تهران به دنیا آمد. پدرش ملاعلی تهرانی و مادرش "بیگم" دختر حاج سیدعطار، از سادات جلیل القدر بود. قابل توجه است که نام خانوادگی پدر ایشان منزوی بود ولی هیچوقت آقابزرگ به این اسم و رسم نامیده نشد. در چهار و پنج سالگی هر روز قرآن را می آموخت. شیخ در سال 1303 هـ ق معمم شد و تا سال 1315 در تهران ساکن بود. مراحل مقدماتی را در مدرسه دانگی شروع کرد و بعد در مدرسه پامنار و سپس مسجد فخریه (مروی) امروز سایر علوم را تحصیل کرد. در طی این 12 سال علوم مختلفی چون: ادبیات، منطق، تجوید قرآن، فقه، اصول، خط نسخ و نستعلیق را فرا گرفت و از اساتید مجرب و بزرگواری بهره مند شد. ایشان در سن 22 سالگی هجرت خود را آغاز کرده و وارد عراق و نجف شد. در درس علمای بزرگی چون آخوند خراسانی و سید محمد کاظم یزدی و علمایی دیگر به تکمیل فقه و اصول پرداخت و به اجتهاد رسید. علم حدیث را نزد حاج میرزا حسن نوری و بقیه علوم را در محضر عالمان بزرگوار آموخت. به طور کلی دوران زندگی این شخصیت بزرگ عالم تشیع یکسره در مطالعه و تحقیق و تألیف گذشت. مردی منزوی بود که با روحی سرشار از ذوق ایمان و عشق به علم و با پشتکاری عجیب، بزرگترین کتاب شناسی تشیع را تدوین کرد و در نجف چاپخانه ای تأسیس کرد به نام مطبعة السعادة تا تألیف بزرگ خود الذریعه را به چاپ برساند. آقا بزرگ 2 بار ازدواج کرد و دارای 5 پسر و 4 دختر شد. ایشان در سال 1385 هـ ق در سن 96 سالگی پس از یک بیماری طولانی در نجف اشرف درگذشت و بر طبق وصیتش در کتابخانه خود که آن را برای استفاده علما و طلاب وقف کرده بود به خاک سپرده شد. شیخ آقابزرگ از آنجا که اهمیت زیادی به روایت و نقل حدیث می داد، از اکثر علمای بزرگ شیعه و سنی اجازه روایت داشت و بسیاری از علمای شیعه از او اجازه روایت داشتند. ایشان بعد از "محدث نوری" سرشناس ترین شیخ روایت است.

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل عناوین زیر است:
- مقدمه شیخ آقا بزرگ تهرانی
- نسب شیخ طوسی
- ولادت و پرورش شیخ
- هجرت شیخ به نجف اشرف
- مقام و مرتبت علمی شیخ
- آثار و تألیفات شیخ
- مشایخ و اساتید شیخ
- شاگردان شیخ
- وفات و قبر شیخ
- فرزندان و نوادگان شیخ
- آثار شیخ ابوعلی
- وفات شیخ ابوعلی.
در انتهای کتاب مقدمه شیخ طوسی بر تفسیر التبیان نیز آورده شده است.
فهرست اعلام- اماکن- قبائل و فرق و جماعات- آیات- احادیث- قوافی- کتب و... در انتهای کتاب آمده است.