جستجو

فرهنگ از دیدگاه دایرة المعارف گرولیر

در دایرة المعارف گرولیر درباره فرهنگ چنین آمده است: معنای فرهنگ، در بیولوژی به جمعی از سلول های زنده یا ارگانیسم هایی که تحت شرایط مصنوعی رشد یافته اند اطلاق می شود. برای مثال انواعی از میکروارگانیسم ها مانند باکتری ها، مخمرها، و قارچ کپک در محلولی مغذی قرار داده شده اند و در آنجا امکان رشد و تکثیر پیدا می کنند، به محیطی که برای رشد این قبیل سلول های زنده مناسب است وسیله می گویند. واژه فرهنگ دارای دو استعمال اصلی است:
1. به محصول یک تمدن عالی اطلاق می شود مانند ادبیات، هنر، فلسفه و بدین ترتیب کاربرد معمول و متداول آن برای توصیف افرادی باسواد و با معلومات عالی است.
2. این واژه در میان دانشمندان مردم شناس یا در علم مردم شناسی برای توصیف وجوه تمایز میان تاریخ بشر و حیات وی به کار برده می شود. برای مثال می توان از خلق ایده ها، اندیشه ها، عادات و اشیاء مادی نام برد که همگی منجر به سازگاری رو به پیچیدگی انسان با محیط طبیعی می گردد. در این جا بحث ما روی معنای دوم فرهنگ یا کاربرد علمی و تاریخی آن است. با نظر به کاربرد اخیر واژه ی فرهنگ می توان سه حوزه اصلی را برای آن مشخص ساخت:
الف. فرهنگ به عنوان مفهوم تکاملی
ب. فرهنگ به عنوان مفهوم توصیف کننده یا توصیفی
ج. فرهنگ به عنوان طریقه زندگی یا رفتار انسانی.
توسعه مفهوم فرهنگ به نظمی که ذکر شد بستگی دارد. ابتدا با ملاحظات و بررسی های تکاملی (تحقیقات داروین در باب تکامل بیولوژیک) همراه است. سپس مطالعه و بررسی توصیفی فرهنگ مطرح می شود که با تحولات اوایل قرن بیستم در باب علوم و نژادشناسی و یا بررسی انواع مختلف فرهنگ ها، توام است. بالاخره مرتبه نهایی که به مطالعات اشکال و تغییرات رفتار انسانی در زمینه فرهنگ مربوط است، باید پرداخت.
فرهنگ به عنوان یک مفهوم تکاملی، نشان دهنده ویژگی هایی است که انسان را از سایر حیوانات ممتاز ساخته و این ویژگی ها طی میلیون ها سال تاریخ زمین شناسی متحول شده اند. طی این دوره یعنی دوره چهارم زمین شناسی یا عصر یخبندان فسیل هایی که از انسان یا شبه انسان باقی مانده دارای تاریخ هایی است. هر کجا نشانه ای از اندیشه و فعالیت آگاهانه ی بشر در کنترل و عکس العمل نسبت به محیط طبیعی وجود دارد، فرهنگ نیز حاضر است. شواهدی از این قبیل به صورت ابزاری که از تکه های سنگ ساخته شده و حداقل متعلق به هفت صد هزار سال پیش است به همراه فسیل های آسترالوپیته کوس هم اکنون در دست است که در آفریقای جنوبی پیدا شده است.

منابع

  • محمدتقی جعفری- فرهنگ پیرو فرهنگ پیشرو- صفحه 53-51

کلید واژه ها

جامعه شناسی فرهنگ نظریه شخصیت انسانی

مطالب مرتبط

نظریات مختلف درباره ترکیب جامعه نقد شهید مطهری بر روشنفکری نظریه نسبیت فرهنگ انسانی نظریات مختلف درباره زندگی اجتماعی حرکت درونی جامعه در نظر مارکس ویژگی های انسان غربزده از نگاه جلال آل احمد نظرات مختلف درباره نسبت فرد و جامعه

اطلاعات بیشتر

ابزار ها