معنای لغوی واژه رعیت

واژه "رعیت" علی رغم مفهوم منفوری که تدریجا در زبان فارسی به خود گرفته است، مفهومی زیبا و انسانی داشته است. استعمال کلمه "راعی" را در مورد "حکمران" و کلمه "رعیت" را در مورد "توده محکوم" اولین مرتبه در کلمات رسول اکرم (ص) و سپس به وفور در کلمات امام علی (ع) می بینیم. این لغت از ماده "رعی" است که به معنی حفظ و نگهبانی است، به مردم از آن جهت کلمه "رعیت" اطلاق شده است که حکمران عهده دار حفظ و نگهبانی جان و مال و حقوق و آزادی های آنها است.
حدیث جامعی از نظر مفهوم این کلمه وارد شده است، رسول اکرم (ص) فرمود: «کلکم راع و کلکم مسئول، فالامام راع و هو مسؤول، و المراه راعیه علی بیت زوجها و هی مسئوله و العبد راع علی مال سیده و هو مسؤول، الا فکلکم راع و کلکم مسئول؛ همانا هر کدام از شما نگهبان و مسئولید، امام و پیشوا نگهبان و مسئول مردم است، زن نگهبان و مسئول خانه شوهر خویش است، غلام نگهبان و مسئول مال آقای خویش است، هان پس همه نگهبان و همه مسئولید.»