آفات نهضت اسلامی ایران

نهضتها، مانند همه پدیده های دیگر ممکن است دچار آفت زدگی شوند. وظیفه رهبری نهضت است که پیشگیری کند و اگر احیانا آفت نفوذ کرد، با وسائلی که در اختیار دارد و یا باید در اختیار بگیرد، آفت زدائی نماید. اگر رهبری یک نهضت، به آفتها توجه نداشته باشد یا در آفت زدائی سهل انگاری نماید، قطعا آن نهضت، عقیم، یا تبدیل به ضد خود خواهد شد و اثر معکوس خواهد بخشید.

انواع آفتها:
نفوذ اندیشه های بیگانه
اندیشه های بیگانه از دو طریق نفوذ می کنند. یکی از طریق دشمنان هنگامی که یک نهضت اجتماعی اوج می گیرد و جاذبه پیدا می کند و مکتبهای دیگر را تحت الشعاع قرار می دهد، پیروان مکتبهای دیگر برای رخنه کردن در آن مکتب و پوسانیدن آن از درون، اندیشه های بیگانه را که با روح آن مکتب مغایر است وارد آن مکتب می کنند و آن مکتب را به این ترتیب از اثر و خاصیت می اندازند و یا کم اثر می کنند.
راه دیگر از طریق دوستان و پیروان. گاهی پیروان مکتب به علت ناآشنایی درست با مکتب، مجذوب یک سلسله نظریات و اندیشه های بیگانه می گردند و آگاهانه یا ناآگاهانه آن نظریات را رنگ مکتب می دهند و عرضه می نماید.

تجددگرائی افراطی
پرهیز از افراط و تفریط و گرایش به اعتدال در هر کاری خالی از دشواری نیست. گوئی همیشه راه اعتدال یک خط باریک است که اندک بی توجهی موجب خروج از آن است. اینکه در آثار دینی وارد شده که " صراط " از " مو " باریکتر است اشاره به همین نکته است که رعایت اعتدال در هر کاری سخت و دشوار است.

ناتمام گذاشتن
متأسفانه تاریخ نهضتهای اسلامی صد ساله اخیر، یک نقیصه را در رهبری روحانیت نشان می دهد و آن اینکه روحانیت نهضتهائی که رهبری کرده تا مرحله پیروزی بر خصم ادامه داده و از آن پس ادامه نداده و پی کار خود رفته و نتیجه زحمات او را دیگران و احیانا دشمنان برده اند. مانند اینکه کسی زمین غصب شده اش را با قدرت و شدت مطالبه کند و با صرف نیرو و بذل مال و جان آن را از دست دشمن بگیرد، اما همینکه گرفت برود به خانه خود بنشیند و یک دانه بذر هم در آن نپاشد، دیگران بروند از آن به سود خود استفاده کنند.
انقلاب عراق با پایمردی روحانیت شیعه به ثمر رسید، اما روحانیت از ثمره آن بهره برداری نکرد و نتیجه اش را امروز می بینیم. مشروطیت ایران را روحانیت به ثمر رسانید، اما آن را ادامه نداد و بهره برداری نکرد و لهذا طولی نکشید که یک دیکتاتوری خشن روی کار آمد، و از مشروطیت جز نام باقی نماند، بلکه تدریجا در مردم سوء ظن پدید آمد که اساسا رژیم استبداد از رژیم مشروطه بهتر بوده است و مشروطیت گناه است.
حتی در جنبش تنباکو اظهار تأسف می شود که روحانیت با لغو امتیاز رژی کار خود را تمام شده تلقی کرد در صورتی که می توانست پس از آن آمادگی مردم، یک نظام واقعا اسلامی به وجود آورد. نهضت اسلامی ایران در حال حاضر در مرحله نفی و انکار است. مردم ایران یکدست علیه استبداد و استعمار قیام کرده اند. مرحله نفی و انکار، به دنبال خود مرحله سازندگی و اثبات دارد به دنبال " لا اله " باید " الا الله "بیاید. در هر نهضت مرحله سازندگی و اثبات از مرحله نفی و انکار دشوارتر است. اکنون این نگرانی در مردم هوشمند پدید آمده است که آیا باز هم روحانیت کار خود را نیمه تمام خواهد گذاشت؟

رخنه فرصت طلبان
رخنه و نفوذ افراد فرصت طلب در درون یک نهضت از آفتهای بزرگ هر نهضت است. وظیفه بزرگ رهبران اصلی اینست که راه نفوذ و رخنه اینگونه افراد را سد نمایند.

ابهام طرحهای آینده
تجربه نشان داده که روشن نبودن طرح آینده ضایعات اساسی به بار می آورد. قطعا نهضت باید طرحهای روشن و خالی از ابهام و مورد قبول و تأیید رهبران ارائه دهد تا جلو ضایعات گرفته شود.

آفتی از نوع معنی
یکی از آفاتی که یک نهضت خدائی را تهدید می کند، از نوع معنی است. از نوع تغییر جهت دادن اندیشه ها است، از نوع انحراف یافتن مسیر نیتها است. نهضت خدائی باید برای خدا آغاز یابد و برای خدا ادامه یابد و هیچ خاطره و اندیشه غیر خدائی در آن راه نیابد تا عنایت و نصرت الهی شاملش گردد، و اگر نه، باد غیرت خدائی به صد خار پریشان دلش می نماید. آنکه نهضت خدائی آغاز می کند باید جز به خدا نیندیشد، توکلش بر ذات مقدس او باشد و دائما حضور ذهنی داشته باشد که در حال بازگشتن به او است.