نهضت اسلامی ایران

به اعتراف دانشمندان و آگاهان تاریخ معاصر، در نیمه دوم این قرن، در همه یا اکثر کشورهای اسلامی به طور پنهان یا آشکار نهضت هائی اسلامی در حال شکل گرفتن است و عملا درگیری هائی میان گروه های اسلامی و قدرتهای استبدادی و استعماری سرمایه داری و یا مسلکهای مادی وابسته به استعمار تازه پای دیگر، و غالبا با هر دو، در جریان است.
کارشناسان اعتراف دارند که مسلمانان پس از یک دوره فرو ریختگی و از هم پاشیدگی ذهنی، بار دیگر در جستجوی "هویت اسلامی" خود در برابر غرب سرمایه داری و شرق کمونیستی برآمده اند. ولی مسلما در هیچ یک از کشورهای اسلامی نهضتی به عمق و وسعت نهضت اسلامی ایران که از سال 42 آغاز شده است و روز افزون در حال گسترش است وجود ندارد.
اینکه مردم ما فعلا در متن جریان نهضت قرار دارند، آنها را از تحلیل ماهیت نهضت بی نیاز نمی کند. هر نهضت در حالی که در جریان است، برای مردمی که در متن آن قرار دارند بیشتر نیازمند به تحلیل و بررسی است تا وقتی که پایان می پذیرد و یا نسبت به مردمی که در خارج و یا حاشیه قرار دارند. هنگامی که نهضتی در جریان است مانند این است که صحنه ای را در حالی که گرد و غبار برانگیخته است بخواهیم مشاهده کنیم یا از آن عکسبرداری نمائیم که البته اندکی دشوار است، بر خلاف هنگامی که نهضت پشت کرده و پایان یافته باشد که مانند آن است که صحنه ای را پس از فرو نشستن گرد و غبار بخواهیم ببینیم یا از آن عکسبرداری نمائیم. به هر حال تحلیل این نهضت چه برای مردم معاصر که خود در آن شرکت دارند و چه برای آیندگان تاریخ که بخواهند درباره آن قضاوت نمایند هم اکنون امری ضروری و حیاتی است. به نظر می رسد مسائل ذیل باید مورد بررسی قرار گیرد:

* ماهیت نهضت اسلامی ایران
* هدف نهضت اسلامی ایران
* رهبری نهضت اسلامی ایران
* آفات نهضت اسلامی ایران