مجازات اخروی از نظر قرآن کریم

قرآن کریم راجع به روز قیامت می فرماید: «یوم تجد کل نفس ما عملت من خیر محضراً و ما عملت من سوء تود لو ان بینها و بینه امداً بعیدا؛ روزی که هر کس آنچه از کار نیک یا زشت انجام داده است، حاضر می بیند و آرزو می کند که کاش بین او و کار زشتش مسافت درازی فاصله بود» (آل عمران/ 30) و جای دیگری می فرماید:
«وجدوا ما عملوا حاضراً ولا یظلم ربک احداً؛ آنچه را که انجام داده اند، حاضر می یابند و پروردگار تو به احدی ستم نمی کند» (کهف/ 49) و جای دیگری می فرماید:
«یومئذ یصدر الناس اشتاتاً لیروا اعمالهم، فمن یعمل مثقال ذرة خیراً یره و من یعمل مثقال ذرة شراً یره؛ در امروز مردم گروه گروه بیرون می آیند تا در نمایشگاه اعمال (قیامت) اعمال آنها به آنها ارائه داده شود. پس هر کس هم وزن یک ذره کار نیک کند، آن را می بیند و هر کس هموزن یک ذره کار زشت کند می بیند» (زلزال/ 6-8) و یا در جای دیگر می فرماید: «واتقوا یوماً ترجعون فیه الی الله ثم توفی کل نفس ما کسبت و هم لایظلمون؛ و بپرهیزید از آن روز که به سوی خدا بازگشت داده می شوید. آنگاه به هر کس آنچه که فراهم کرده است به تمام و کمال پرداخت می گردد و به آنان ستم نمی شود» (بقره/ 281)
درباره خوردن مال یتیم تعبیر قرآن کریم این است: «ان الذین یأکلون اموال الیتامی ظلماً انما یأکلون فی بطونهم ناراً و سیصلون سعیراً؛ آنان که اموال یتیمان را به ستم می خورند، جز این نیست که در شکم خویش آتش فرو می برند و به زودی در آتش افروخته می افتند» (نساء/ 10) یعنی مال یتیم خوردن عینا آتش خوردن است؛ اما چون در این دنیا هستند نمی فهمند. به محض اینکه حجاب بدن کنار رفت و از این جهان بیرون شدند، آتش می گیرند و می سوزند.
قرآن کریم باورداران را چنین اندرز می دهد: «یا ایها الذین آمنوا اتقو الله ولتنظر نفس ما قدمت لغد و اتقو الله؛ ای ایمان داران پروای خدا را داشته باشید و هر کس باید بنگرد که چه چیزی برای فردای خود پیش فرستاده است و از خدا پروا کنید» (حشر/ 18)
لحن قاطع و صریحی است به صورت امر می فرماید: هر کس باید بنگرد که برای فردای خود چه پیش فرستاده است. سخن از پیش فرستادن است؛ یعنی شما عینا همان چیزهایی را که اکنون می فرستید خواهید داشت. لذا درست بنگرید که چه می فرستید؟ همچون کسی که وقتی که در سفر است، اشیایی را خریداری کرده و پیش از خود به وطن خود می فرستد، او باید مطمئن باشد که وقتی از سفر برگشت و به وطن خویش رسید، در بسته های پستی که فرستاده است همان چیزهایی است که خودش تهیه کرده است. ممکن نیست که نوعی کالا پیش فرستد و هنگام بازگشت به وطن به نوعی دیگر دست یابد.
در سوره تکویر آیه 1 تا 14 می فرماید: «هر کس خواهد دانست که چه آماده و حاضر کرده است.» یعنی آنچه به آدمی در آن جهان می رسد، اعم از نعمات بهشتی و عذاب اخروی، همه چیزهایی است که آدمی خودش آماده و حاضر ساخته است؛ الا این که در این دنیا آنها را نمی شناسد در آخرت آنها را خواهد شناخت و این مضمون آیات بسیاری از قرآن کریم است که می فرماید: روز قیامت خدا به شما خبر می دهد که شما چه می کردید یعنی شما اکنون خبر ندارید که چه کار می کنید. روز رستاخیز از کار خویش با خبر می شوید و کردار خود را خواهید شناخت «قل ان الموت الذی تفرون منه فانه ملاقیکم ثم تردون الی عالم الغیب و الشهادة فینبئکم بما کنتم تعملون؛ بگو مرگ که از آن می گریزید به زودی با شما ملاقات خواهد داشت؛ آنگاه به سوی دانای پنهان و آشکار برگردانده می شوید. پس شما را به کردارهایتان آگاه می سازد» (جمعه/ 8)
مجازات آخرت تجسم یافتن عمل است؛ نعیم و عذاب آنجا همین اعمال نیک و بد است که وقتی پرده کنار رود، تجسم و تمثل پیدا می کند. تلاوت قرآن صورتی زیبا می شود و در کنار انسان قرار می گیرد. غیبت و رنجانیدن مردم به صورت خورش سگان جهنم در می آید.