وضعیت آزادی مذهب در زمان شاپور اول

البته همه دوره ساسانی از نظر سختگیری های مذهبی یکسان نبوده است، همچنانکه قدرت روحانیون زردشتی همه وقت یکسان نبوده و همه سلاطین ایران تحت نفوذ مطلق آنان نبوده اند شاپور اول، یزدگرد اول، خسرو انوشیروان لااقل در قسمتی از دوران زمامداری خود روش نسبه آزاد منشانه ای نسبت به اتباع سایر مذاهب داشته اند.
در کتاب "تمدن ایرانی" مقاله "وضع مذهب در ایران غربی در زمان ساسانیان" پس از نقل کتیبه موبد "کریتر" و سختگیری هایی که در زمان او می شده است، می گوید: از طرف دیگر وقایع نگار ارمنی "الیزه و ارداپت" از دست خطی یاد می کند که مربوط به شاپور است و در آن امر داده شده که مغ ها و یهودی ها و پیروان مانی و طرفداران تمام مذاهب دیگر را در هر نقطه از ایران که باشند آزاد بگذارند و مانع انجام مراسم مذهبی آنها نگردند کتیبه اول مربوط به آزاری است که در زمان پادشاهی بهرام دوم بین 277 و 293 میلادی نسبت به اقلیت ها انجام گرفته و دستور دوم راجع به آزادی مذاهب است که افتخار آن را باید به شاپور اول (242 - 273) نسبت داد (تمدن ایرانی، صفحه 178 - 179).