ویژگی های کار نیک از نگاه امام صادق(ع)

این حدیث را از حضرت امام صادق علیه السلام بشنویم که می فرماید: «رایت المعروف لایصلح الا بثلاث خصال»، «هر عمل خوب باید دارای سه خصلت باشد تا مقبول خدا واقع شود».

«تصغیره وتستیره وتعجیله»

الف: کوچک شمردن آن

هر عمل نیکی که انجام می دهید آن را از نظر خود کوچک بشمارید. فکر نکنید که کار بسیار مهمی انجام داده اید. بگوید من که مالک چیزی نیستم که بزرگش بشمارم، مخلوقی هستم مطیع فرمان خالقم، شما کوچکش ببینید تا خدا بزرگش کند. دیگر این که کار نیک خود را از مردم بپوشانید و آن را به چشم و گوش مردم نرسانید که ایها الناس من چنین و چنان کردم. خمس و زکات دادم. فلان جا موسسه ی خیریه ساختم، مستور کنید تا خدا آن را مکشوف سازد. فرموده است:

ب: پوشاندن آن

(علیک ستره علی اظهاره)

«پوشاندن از تو و آشکار ساختن از من».

مردم در عالم جکاره اند که کار خود را تحویل آنها می دهی؟ یک مشت موجودات عاجز ناتوان که مالک نفس خودشان هم نیستند تا چه رسد که به شما نفعی برسانند!!

ج: شتاب در انجام آن

سوم اینکه در انجام کار خیر عجله کنید. تأخیر نکنید. کار ارباب رجوع را بله فردا و پس فردا نیندازید. آن بیچاره خجالت می کشد و آزرده خاطر می گردد. کسی که به شما احتیاج پیدا کرده حالا به عنوان قرض یا بلاعوض زودتر بدهید. تأخیر نکید که احسان، مبدل به ایذاء می شود. در نتیجه به جای این که ثواب کنید، گناه می کنید. چون ایذاء مومن خود گناه بزرگی است. پس این سه شرط را در انجام هر کار خیر از حضرت امام صادق علیه السلام بیاموزیم.

(تصغیر و تستیر و تعجیل)؛ «کوچک شمردن، پوشاندن، عجله کردن». بعد فرمودند:

(إذا صغرته عظمته عند من تضنعه الیه)؛ «وقتی کار خود را کوچک شمردی، آن را نزد خدا بزرگ کرده ای»،

(و إذا سترته تممته)؛ «وقتی آن را از مردنم مستور کردی، آن را از حد تمام و کمال رسانده ای و ناقص و ناتمامش نگذاشته ای»،

(و إذا عجلته هتاته)، «وقتی در انجام آن تعجیل کردی، آن را برای آن طرف گوارا ساختی»،

(و أن کان غیر ذلک محقته ونکدته)، «و در غیر این صورت، آن کار خیر را تباه ساخته و بی ثمر گردنیده ای».