مؤمن و پایبندی به راه کارهای دستیابی به سعادت

سوره مؤمنون آیات 1 تا 11: «مؤمنان رستگار شدند. آنها که در نمازشان خضوع دارند و آنها که از لغو و بیهودگی روی گردانند و آنها که زکات را انجام می دهند و آنها که دامان خود را از آلوده شدن به بی عفتی حفظ می کنند تنها آمیزش جنسی با همسران و کنیزانشان دارند که در بهره گیری از آنان ملامت نمی شوند و کسانی که غیر از این طریق را طلب کنند تجاوزگرند و آنها که امانت ها و عهد خود را رعایت می کنند و آنها که نمازهایشان مواظبت می نمایند، آری آنان وارثانند وارثانی که بهشت برین را ارث می برند و جاودانه در آن خواهند ماند.»
پیام آیه:
1- سوره مؤمنون بیست و سومین سوره قرآن است که با بیان برخی از ویژگی ها و پاره ای از وظایف و مسئولیت های مؤمنان شروع شده است.
2- نخستین پیام، رستگاری و فلاح مؤمنان است که می توانند در پرتو ایمان به خدا به آن دستیابند و از تعلقات و وابستگی ها بی ارزش و فانی دنیا و خواسته های محدود و تاریک نفس رهایی پیدا کنند.
3- نخستین راه کاری که قرآن برای این رهایی پیشنهاد می دهد بهره گرفتن از نعمت نماز و فرصت ارتباط با خداست. مؤمنان نه تنها اهل نماز و پای بند به آن هستند که در سرتاسر نمازشان اهل خشوع هستند یعنی دل را که کانون همه توجهات و خواسته ها و گرایش هاست تنها در سایه یاد خدا قرار می دهند تا بتواند حالت شکستگی و نیاز واقعی ناتوانی حقیقی را در آن احساس کنند.
با این کار، نماز نمونه عالی یاد خدا می شود. و چنین نمازی مایه رستگاری و نجات مؤمن می شود و معنای ایمان به خدا از رهگذر نماز به همه ابعاد زندگی سرایت پیدا می کند.
4- نه تنها پای بندی به کارهای اثباتی همچون نماز از وظایف اختصاصی و مهم مؤمنان است که توجه به دستورات سلبی و هشدارها و پرهیزهایی که بدون رعایت آنها رستگاری دست نیافتنی نیست نیز شرط رستگاری است. اعراض از لغو از وظایف مهم مؤمنان برای ساختن جامعه ای سرشار از فلاح و رستگاری است. لغو یعنی هر سخنی که برخاسته از فکر و اندیشه صحیح نیست و به همبن خاطر فاقد ارزش و اعتبار است. مؤمنی که می خواهد در بهشتی استقرار یابد که خالی از لغو است، باید در همین دنیا تمرین کند و صفحه جانش را از زشتی های اخلاقی پاکسازی کند و در باطن خود نمونه ای از بهشت اخروی را با رفتار و گفتارش درست کند تا بتواند با اطمینان و سرعت به سوی بهشت جاودان حرکت کند.
5- رستگاری حقیقی، تنها با التزام عملی به تمام دستورات دینی دست یافتنی است. روابط اجتماعی و همدردی با افراد جامعه نیز از اصول زندگی ایمانی است. زکات که پرداخت بخش معینی از دارایی و اموال برای مصارف معینی است، یکی از دستورات دینی و از وظایف عبادی مؤمنان است. پای بندی به این تکلیف به همان اندازه در تعالی معنوی زندگی فردی و اجتماعی مؤمنان نقش ایفا می کند که تکالیف عبادی دیگر همچون نماز و روزه نقش ایفا می کنند.
6- کنترل اخلاق جنسی و روابط متقابل در قلمرو مسایل زناشویی نقش شگرفی در سلامت روحی و امنیت معنوی جامعه دارد. بیشترین پیامدهای منفی برای جامعه محصول بی دقتی و افسار گریختگی در این زمینه است.
ایمان حقیقی آن است که تمام بخش های زندگی را کنترل کند و احساس تحت نظارت الهی بودن را در هر زمان و مکان در دل و جان آدمی زنده و پویا نگهدارد.
7- پای بندی به امانت و تعهد داشتن در برابر اعتمادی که دیگران در هر زمینه خواه مادی یا معنوی به انسان کرده اند رمز رسیدن مؤمن به فلاح حقیقی است.
8- زندگی اجتماعی انسان ها، همواره آمیخته به تعهدات و پیمان هایی است که مستقیم و غیر مستقیم در زمینه های گوناگون سپرده است. مراعات این تعهدات نشانه ایمان و رمز رستگاری است. ایمان تنها پای بندی به تعهدات متقابل انسان مؤمن با خدا نیست بلکه هر تعهدی که انسان با ایمان به هر کس یا هر چیز در هر زمینه ای که معقول و مشروع باشد سپرده است در برابرش مسئول است و نسبت به آن مؤاخذه و بازخواست می شود.
9- مواظبت بر نماز آخرین پیام این آیات است. پیامی که پای بندی به آن تمام بخش های دیگر را تضمین و دستیابی به فلاح را تأمین می کند. مواظبت بر نماز تنها به رعایت اوقات نماز و اقامه آن در اول وقت و پای بندی به شرایط و آداب ظاهری نیست بلکه به معنای ارتباط برقرار کردن با آن به گونه ای است که آثار خداترسی، بندگی، پاکی و انصاف و حق محوری و گذشت و تقوا و بی اعتنایی به مظاهر دنیا و پرهیز از زشتی های اخلاقی و ...در جای جای زندگی بشر خودنمایی داشته باشند. اگر این گونه شد مؤمن واقعا وارث بهشتی است که جاودانه در آن خواهد ماند. آری کسی که با گفتار و عمل خویش نمونه ای از بهشت پاکی و زیبایی و خوبی را برای خود و جامعه درست کرده است فرجامی جز استقرار در بهشت جاودان در سرای آخرت ندارد.
جمع بندی پیام ها:
آثار ایمان تنها با اقرار زبانی و پرداختن به پاره ای از عبادت های فردی قابل دستیابی نیست. فرد و جامعه ای که خواهان فلاح و رستگاری اند باید در همه بخش های زندگی فردی، خانوادگی، روابط اجتماعی و در تمام مسایل، خدا و رضایت و خواسته او را محور اصلی قرار دهند مطمئن باشند که از برکات ایمان خداوند دل ها و جامعه آنها را سرشار خواهد کرد.