تجسم اعمال در آخرت از نظر قرآن

قرآن یک صراحت فوق العاده عجیبی در مساله تجسم اعمال دارد. صراحت قرآن به این صورت است که می گوید تمام اعمالی که انسان در دنیا انجام می دهد، چه خوب و چه بد، که انسان فکر می کند که از عمل خودش گذشته و رد شده (من امروز در اینجا قرار دارم، فلان عمل را، خوب یا بد، چند سال پیش انجام داده ام، چقدر فاصله دارد! قرآن می گوید این جور نیست) تمام آن اعمال را ما تحویل می گیریم، در نزد ما همه آنها محفوظ است. تو یک روز برمی گردی، یک وقت می بینی گذشته و آینده ات به یکدیگر متصل شد، عین اعمال خودت را حاضر و آماده می بینی. جزا به خود اعمال است. این در دنیاست که جزا یک چیز است و عمل چیز دیگر. این در دنیاست که عمل یک چیز است و پاداش چیز دیگر. در دنیا فرض کنید بچه کار خوبی می کند، مثلا نمره خوبی از مدرسه آورده است، پدر به او پاداش می دهد، مثلا یک دوچرخه برایش می خرد. ولی دوچرخه یک چیز است، نمره آوردن چیز دیگر. اما در آن دنیا مساله از این قبیل نیست.
قرآن می گوید: «انما تجزون ما کنتم تعملون؛ بدانچه می کردید مجازات می شوید». (تحریم/7) و (طور/16) همین نفس عمل شما پاداشی است که خدمتتان تقدیم می شود. قرآن در (کهف/49) می گوید «و وجدوا ما عملوا حاضرا» آنجا تمام اعمال خودشان را حاضر می یابند، خود اعمالشان را حاضر می بینند، با نفس اعمال خودشان روبرو می شوند نه با چیز دیگر. «یوم تجد کل نفس ما عملت من خیر محضرا و ما عملت من سوء تود لو ان بینها و بینه امدا بعیدا؛ روزی که هر کس هر آنچه از نیک و بد کرده است حاضر می یابد و آرزو می کند کاش میان او و کار بدش فاصله ای دور بود» (آل عمران/30).
مثلا، اینکه قرآن می گوید که در این جهان "خود و خاندانتان را از آن آتشی که آتشگیره اش انسان و سنگ است حفظ کنید" نه خیال کنید یک آتش افروخته ای از بیرون بر انسان وارد می شود، زغال سنگ آورده اند، کنده و هیزم آورده اند (مثل نمرود که می خواست ابراهیم (ع) را بسوزاند)، اول یک دنیایی از آتش به وجود آورده اند، آن وقت انسانها را می اندازند در آتشهایی که بیگانه از وجود آنها هستند تا اینها را بسوزاند. اگر چنین چیزی بود خدا هیچ وقت انسان را نمی سوزاند، بلکه آتشهایی که آن آتشها هم خود شما هستید و ماده قابل احتراق همین خود شما هستید نه چیز دیگر. کما اینکه بهشت هم همین طور است، در بهشت هم هیچ چیز را از بیرون نمی آورند، نه حورش، نه قصورش، نه درختهایش، نه آبهایش، نه شیرهایش و نه هر چیز دیگر، پیغمبر (ص) فرمود همه اینها همان تجسم یافته اعمال خود شما هستند.