تشبیه باطل به کف در قرآن

قرآن مجید مبارزه حق و باطل و سرانجام آنها را در آیات زیادی مطرح کرده و به خصوص چند مثل برای این مسأله آورده است.
یکی از این مثال ها در آیه 17 سوره رعد آمده که می فرماید: «انزل من السماء ماء فسالت اودیة بقدرها فاحتمل السیل زبدا رابیا و مما یوقدون علیه فی النار ابتغاء حلیة أو متاع زبد مثله کذلک یضرب الله الحق والباطل فاما الزبد فیذهب جفاء و اما ماینفع الناس فیمکث فی الارض کذلک یضرب الله الامثال؛ از آسمان آبی فرو فرستاد، پس دره ها و مسیل ها به وسعت خود جاری شدند و سیلاب کف بالا آمده ای برداشت، و از آنچه (از فلزات) بر آتش ذوب می کنند تا زیور و کالایی سازند (نیز) مانند آن کفی برمی آید. خداوند حق و باطل را چنین مثل می زند. اما کف به کنار می رود و آنچه مردم را سود می دهد در زمین می ماند. خداوند این گونه مثل ها می زند.»
خداوند از بالا آبی می فرستد، بعضی از مفسرین می گویند؛ آبی یعنی آبی پاک و صاف این آب صاف پاک باران، بر قله ها، بر کوهها، ریزش می کند و بعد در وادی ها، دره ها، رودخانه ها جریان پیدا می کند، در مسیر خودش آلودگی ها را با خود حمل می کند. آب کم کم تشکیل سیلاب می دهد.
در اثر برخورد اجزاء آب، با سنگها و حمل آشغال ها، کف تولید می شود. به طوری که اگر کسی نداند وقتی به این رودخانه عظیم می نگرد، می پندارد که هرچه که هست کف است و نمی داند آنچه هست آب است یعنی اساس آب است و آب است که آن نیرو و حرکت را ایجاد کرده و کف را به وجود آورده است. و کف در عین آنکه هست به طفیل آب است ولی آنچنان گسترش دارد که روی آب را گرفته است.
بعد می فرماید: «و مما یوقدون علیه فی النار ابتغاء حلیة أو متاع زبد مثله؛ (نظیر آن هم در ذوب فلزات است.) هنگامیکه می خواهند فلزی را برای زیور ذوب کنند، چنین حالتی به وجود می آید.کف هایی بر روی آن پدیدار می گردد.» «کذلک یضرب الله الحق والباطل؛ این مثل حق و باطل است.» و یا به قول بعضی از مفسرین: این چنین تحقق می بخشد و نمودار می گردد. یعنی وجود حق از قبیل آب صاف پاک است و آن فلز قیمتی، و وجود باطل همچون کف روی آب است. «فاما الزبد فیذهب جفاء و اما ماینفع الناس فیمکث فی الارض؛ طولی نمی کشد که کف زائل می گردد فوت و فانی می شود و آنچه که به حال مردم مفید است، یعنی حق، باقی می ماند.»
آب زیر کف که در رودخانه جاری است به مزارع جاری گشته و زمین ها را سیراب می کند و ثمرات مفیدی می دهد و آن فلز قیمتی است که باقی می ماند و به صورت ابزار و یا زیور درمی آید و مورد بهره برداری قرار می گیرد.


منابع :

  1. مرتضی مطهری- آشنایی با قرآن- جلد 1 و 2 صفحه 183-182

https://tahoor.com/fa/Article/PrintView/26682