این کتاب یکی از آثار و تالیفات آیت الله جعفر سبحانی است. آگاهی از غیب و گزارش امام از حوادث و رویدادهای پنهان و پوشیده، بلاخص جریانهایی که پس از شهادت وی رخ داد یکی از ابعاد گسترده نهج البلاغه را تشکیل می دهد و مجموعا در این کتاب هفتاد و پنج خبر غیبی وجود دارد که اکثرا و یا مجموع آنها تحقق پذیرفته اند. خبرهای غیبی نهج البلاغه گواه بر این است که امام، علاوه بر آگاهی های حسی و عقلی از آگاهی سومی نیز برخوردار بوده است که هرگز نمی توان آن را از طریق ابزاری به نام حس و عقل کشف کرد. در این رساله کوتاه فرصت آن نیست که پیرامون امکان آگاهی از غیب از نظر دانشهای امروز بشری و یا از دیدگاه قرآن و اخبار اسلامی سخن بگوییم از این جهت به اصل موضوع می پردازیم و یادآور می شویم که نقاط بحث ما را در این نوشته سه موضوع زیر تشکیل می دهد:
- شاهراه های سه گانه معرفت
- دو نوع آگاهی از غیب
- نمونه هایی از خبرهای غیبی که در نهج البلاغه وارد شده است.
معرفی اجمالی نویسنده
حضرت آیت اله جعفر سبحانی تبریزی در 28 شوال المکرم 1347 هـ.ق (20 فروردین 1308 ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود. آیت اله حاج شیخ جعفر سبحانی پس از فراغت از تحصیلات ابتدایی در مکتبخانه مرحوم میرزا محمود فاضل به فراگیری متون ادب پارسی پرداخت و کتابهای گلستان و بوستان و تاریخ معجم و نصاب الصبیان و ابواب الجنان و ... را فراگرفت.
در 14 سالگی رهسپار مدرسه علمیه طالبیه تبریز گردید. از اساتید ایشان می توان به آیت اله روح اله خمینی و حاج شیخ حسن نحوی و میرزا محمدعلی مدرس خیابانی صاحب ریحانه الادب و استاد علامه طباطبایی و ... اشاره کرد. ایشان یکی از مدرسان دارالتبلیغ اسلامی قم به شمار می روند که در زمینه تاریخ ملل و کلام اسلامی تحقیق می کنند و همچنین وی موسس مرکز مطالعات کلام اسلامی موسسه آموزشی و پژوهشی امام صادق (ع) در قم (1359) است و یکی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که در علم کلام سرآمد حوزه است. ایشان پس از درگذشت آیت اله شیخ جواد تبریزی و با استظهار به درخواست گروهی از مردم آذربایجان به صحنه مرجعیت وارد شد. از دیگر فعالیت های علمی و فرهنگی ایشان می توان به: تاسیس و نگارش دانشنامه کلام اسلامی، تاسیس مجله و مرکز تخصصی کلام اسلامی، تالیف کتب درسی دانشگاهی و حوزوی و عضویت در هیات امنای دایرة المعارف اسلامی و .... اشاره کرد و از جمله آثار ایشان، الکتب الکلامیه و معجم المتکلمین، موسوعة طبقات الفقها، معجم التراث و الموسوعة الرجالیه، فروغ ابدیت، سیمای فرزانگان، آئین وهابیت و...
ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل یک مقدمه و چندین عنوان به شرح زیر است:
شاهراه های سه گانه معرفت:
1. راه تجربی و حسی
2. راه استدلالی و تعقلی
3. راه الهام و اشراق
دو نوع آگاهی از غیب: نمونه هایی از خبرهای غیبی نهج البلاغه:
1. شهر بصره غرق می شود.
2. معاویه بر سرزمین عراق مسلط می گردد.
3. از آنها 10 نفر جان به سلامت نمی برند و از شما هم 10 نفر کشته نمی شوند.
4. مروان بن حکم حکومت بسیار کوتاهی خواهد داشت.
5. جوان ثقیفی بر شما مسلط می شود و هستی تان را غارت می کند.
6. برنامه مهدی موعود (عج) پیروی از قرآن و هدایت است.
7. اگر بخواهم از همه خصوصیات شما خبر دهم، می توانم.
8. زمانی بیاید که از اسلام فقط نام آن باقی بماند.
9. خوارج پس از من با خواری و ذلت زندگی خواهند کرد.
10. از هر چه سوال کنید خبری دهم.