معصوم (ع) راسخ در علم

در قرآن کریم دو جا تعبیر «الراسخون فی العلم» آمده است. (سوره آل عمران/ آیه 7 ، سوره نساء / آیه 162). رسوخ در لغت به معنای ثبوت در جای خود و استقرار کامل و ریشه دواندن است. در زبان عرب گفته می شود: «رسخ الحبر فی الصحیفه و العلم فی القلب»، مرکب در کاغذ فرو رفت و علم در قلب جای گرفت.

به عقیده شیعه راسخ در علم جز معصوم (ع) نتواند بود. این است که مفسرین شیعه تصریحا یا تلویحا واو در والراسخون را واو عطف گرفته اند. یعنی علوم باطنی قرآن کریم را جز خدا و اشخاص ریشه ور در علم (و دارنده علمی ریشه دار در روح آنان) کسی نمی داند. شیخ ابوعلی طبرسی مفسر بزرگ در ذیل آیه آل عمران چنین نقل می کند: از امام محمدباقر (ع) چنین روایت شده است که فرمود: رسول خدا افضل راسخان در علم است که تاویل و تنزیل همه آنچه را خداوند بر او نازل فرمود می داند، و نمی شود که خداوند بر او چیزی نازل کند که پیامبر (ص) تاویل آن را نداند. پیامبر و اوصیاء او از بعد او راسخ در علمند (و دارای علم راسخند نه نظریات و بحثیات و وهمیات و باطل شده ها...) و همه علوم باطنی (تاویل) قرآن را می دانند.

پس رسوخ در علم برای رسوخ در علم توحید یک ضرورت است، و این رسوخ توحیدی جز از طریق علم قرآنی تحقق نمی یابد. این سخن از امام خمینی معروف است: اگر قرآن نازل نشده بود باب معرفة الله بسته بود الی الابد. بنابراین چگونه جناب صدرالمتالهین، ارسطوی یونانی قبل از نزول قرآن را راسخ در توحید می شمارند.