نامهای پیامبر اکرم در قرآن

قرآن در حالی که او را غالبا با القاب «النبی» و «الرسول» یاد می کند، گاهی نیز لفظ «عبده» (بنده ی خدا) را درباره ی او به کار می برد و می فرماید: «فاوحی إلی عبده ما اوحی؛ پس به بنده ی خود وحی کرد آنچه را که وحی کرد.» (نجم/ 10) ولی در سوره های آل عمران و احزاب و محمد و فتح او را «محمد» نامیده و در سوره ی صف او را «احمد» می خواند و از این طریق او را پیامبرانی معرفی می کند که در قرآن دارای اسامی متعددی می باشند. اینک با متن این آیات آشنا شویم:
1 ـ «و ما محمد إلا رسول قد خلت من قبله الرسل؛ محمد پیام آوری بیش نیست که پیش از او نیز پیام آورانی بودند.» (آل عمران/ 144)
2 ـ «و ما کان محمد أبا أحد من رجالکم و لکن رسول الله و خاتم النبیین؛ محمد پدر هیچکدام از مردان شما نیست، او پیام آور خدا و خاتم پیامبران می باشد.» (احزاب/ 40)
3 ـ «و الذین آمنوا و عملوا الصالحات و آمنوا بما نزل علی محمد؛ آنان که به خدا ایمان آوردند و عمل نیک انجام داده اند و به آنچه که بر محمد فرود آمده ایمان آورده اند.» (محمد/ 2)
4 ـ «محمد رسول الله و الذین معه أشداء علی الکفار رحماء بینهم؛ محمد پیام آور خدا است و کسانی که با او هستند سختگیرند بر کافران، و مهربانند در میان خود.» (فتح/ 29)
5 ـ «و مبشرا برسول یأتی من بعدی اسمه أحمد؛ بشارت دهنده ام به آمدن پیامبری بعد از من که نام او احمد است.» (صف/ 6)
تاریخ یادآور می شود که نوزاد عبدالمطلب در هفتم روز ولادت خود، نام محمد به خود گرفت در حالی که از ناحیه ی مادر، «احمد» نیز نامیده شد. ابوطالب عموی پیامبر، در اشعار خود به این رویداد اشاره می کند و یادآور می شود که عبدالمطلب با الهام از جهان غیب نام «محمد» بر او نهاد، آنجا که می گوید:
فشق له اسمـــه لیجلـــه *** فدوا العرش محمود و هذا محمد
«خدا برای تکریم فرزند عبدالله از نام خود نامی جدا ساخت، نام صاحب عرش محمود و نام این نوزاد، محمد می باشد.»
از تواریخ استفاده می شود که نام محمد کم و بیش در میان عرب رواج داشته است، و تاریخ اسامی شانزده نوزاد را ضبط کرده است، ولی هرگز پیش از پیامبر کسی نام احمد به خود نگرفته بود و او نخستین فردی است که به این نام نامیده شد.

شبهه ی بی اساس
رجال کلیسا در برابر دلایل روشن نبوت پیامبر گرامی (ص)، تاب مقاومت نیاورده و پیوسته می کوشند از طریق ایجاد شبهات واهی و سست، از فشار وجدان خود بکاهند و در تضعیف عقاید جوانان اسلامی بکوشند؛ این گروه در مورد نام پیامبر که در انجیل یوحنا به لفظ احمد وارد شده است مدعی شده اند که انجیل از نبوت پیامبری به نام احمد گزارش داده در حالی که نام پیامبر مسلمانان محمد است نه احمد.
این شبهه به اندازه ای بی پایه است که حتی نمی توان آن را در ردیف دیگر شبهات قرار داد، زیرا قرآنی که او را محمد می نامند احمد نیز نامیده است مسلمانان که او را محمد می خوانند احمد نیز می خوانند، ابوطالب در اشعار فراوانی که دارد او را احمد نامیده و در بیتی چنین می فرماید:
لقد اکـــرم الله النبـــی محمــدا *** فأکرم خلق الله فــی الناس أحمد
«خداوند محمد نبی را گرامی داشت؛ گرامی ترین خلق خدا در میان مردم احمد است.»
این تنها ابوطالب نیست که در قصاید متعدد خود از او به نام احمد یاد کرده است، بلکه امیر مؤمنان، و حسان بن ثابت شاعر عصر رسول خدا، و کعب بن مالک، و ورقه بن نوفل، و حمزه بن عبدالمطلب و عاتکه دختر عبدالمطلب، و صفیه همسر رسول خدا، و کسان دیگر در قصاید و اشعار خود او را احمد نامیده اند و از این طریق باب این شبهه را به روی شبهه تراشان بسته اند. اگر پیامبر در میان قریش به نام احمد، بسان «محمد» معروف نبود هرگز نمی توانست با قاطعیت تمام وحی الهی را بر آنان تلاوت کند و بگوید: «و إذ قال عیسى ابن مریم یا بنی إسرائیل إنی رسول الله إلیکم مصدقا لما بین یدی من التوراة و مبشرا برسول یأتی من بعدی اسمه أحمد فلما جاءهم بالبینات قالوا هذا سحر مبین؛ به یاد آور هنگامی را که عیسی بن مریم به بنی اسرائیل گفت: من پیام آور خدا برای شما هستم و تصدیق کننده ی کتابی هستم به نام تورات و بشارت دهنده از بعثت پیامبری که نام او «احمد» می باشد. وقتی چنین پیامبری (با این خصوصیات) آمد گفتند که این جادویی آشکار است.» (صف/ 6)
از برخی از روایات استفاده می شود که از اسامی آن حضرت «یس» و «طه» است و از اینکه پس از این دو لفظ، پیامبر مورد خطاب قرار گرفته است، می توان صحت آن را حدس زد چنانکه می فرماید: «یس* والقرآن الحکیم* إنک لمن المرسلین؛ یاسین. سوگند به قرآن حکیم، که قطعا تو از پیامبرانى.» (یس/ 1- 3) و نیز می فرماید: «طه* ما أنزلنا علیک القرآن لتشقی؛ طاها. ما قرآن را بر تو نازل نکردیم که به زحمت افتى.» (طه/ 1- 2) ولی در عین حال برخی برآنند که این دو لفظ نیز از حروف مقطعه ی قرآن می باشند.

منـابـع

کلیــد واژه هــا